محمد علی موحد سال های سال بر روی شخصیت مولانا و شمس تبریزی پژوهش کرد و آخرین اثری هم که از وی در این حوزه منتشر شده است ،تصحیح مثنوی معنوی بوده است که تا به امروز کامل ترین گونه ی آن در تاریخ ادبیات پارسی است.وی هم اکنون نیز به تدریس می پردازد و سخنرانی ها و مقالاتی را در حوزه ی ادب و پژوهش های ادبی در ایران به چاپ می رساند.
به گزارش نبأخبر،به تاریخ ۲ خرداد ۱۳۰۲ در تبریز زاده شد. وی یکی از اعضای برجسته ی فرهنگستان زبان و ادب پارسی ایران است .
محمد علی موحد ، از ادبیان شاخص روزگار ماست و فعالیت های گسترده ی او
در زمینه ی نویسندگی ، ادبیات و همچنین عرفان پژوهی بر هیچ کس پوشیده نیست .
وی همچنین سالهای سال در بدنه ی فعالیت های سیاسی ایران کارهای بسیار ارزشمندی کرده است .
اما بعد ، متاسفانه این قاعده ی بسیار مضحک که هر که زنده است از او یادی نیست و هر که این جهان را ترک می کند ،
چندین صفحه برایش زندگی نامه و تجلیل می نویسند ، برای ایشان هم صادق است و هیچ زندگی نامه ی کامل و جامعی در این باب ایشان وجود ندارد .
از این رو تنها امید تیم مطالعاتی استاد تیموری ذکر این نکته است که فرصتی پدید آید که بتوانیم ایشان را ملاقات کنیم و از نزدیک با ایشان مصاحبه ای داشته باشیم
تا یک زندگی نامه ی کامل از ایشان در اختیار داشته باشیم و تقدیم شما عزیزان کنیم .
لاجرم ، تنها راهی که پیش روست ، بررسی زندگی نامه ای است که هم اکنون از ایشان در چند خط خلاصه شده است و خدمت شما تقدیم می شود .
ایشان یکی از مفاخر ادبی این سرزمین هستند و این بی توجهی ضرری به هیچ کس نمی رساند مگر به خود مردم ایران که برگی از هویت تاریخی خود را فراموش کرده اند .
محمد علی موحد همانطور که گفتیم در تبریز به دنیا آمد . تحصیلات پایه را در تبریز و در مدارس تدین و اتحاد نو پشت سر گذاشت .
در سال ۱۳۱۹ وی دیپلم خود را گرفت و برای رشته ی ادبی که امروز به علوم انسانی معروف است ، به تهران آمد .
اما متاسفانه در میانه ی تحصیل پدرش فوت کرد و مجبور شد که به تبریز برگردد و سرپرستی خانواده اش را به عهده بگیرد .
وی به مدت ده سال از آن تاریخ بین تهران و تبریز در رفت و آمد بود تا که هم خانواده و هم فعالیت های خویش را دنبال کند .
در سال ۱۳۲۹ بود که وی به شرکت نفت آبادان رفت و پس از این که دست انگلیسی ها را از آنجا کوتاه کرد به سردبیری روزنامه ی شرکت نفت منسوب شد .
در همین سالها به تهران انتقالی گرفت و مشغول به کار ترجمه گردید. وی سال های مدیدی را بر روی ترجمه ی سفر نامه ی ابن بطوطه سپری کرد
و توانست اقبال خوبی را از دل این کتاب به دست بیاورد .
ترجمه ی عالی او به علاوه ی نثر شیوایی که به کار گرفته بود ، باعث شد که وی بتواند خیلی زود در
میان اهل ادب جای باز کند و به عنوان یک نویسنده ی صاحب سبک با قلمی استوار شناخته شود .
وی در همان سالها بود که قصد به ادامه ی تحصیل کرد و وارد دانشکده ی حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران شد و
توانست تا دکتری خودش را در این رشته از دانشگاه تهران دریافت کند .
پس از اینکه درسش به اتمام رسید ، به انگلستان رفت . سفر وی به انگلستان به این قصد بود که بتواند با حقوق بین الملل بیشتر آشنا شود
و تمامی قوانین آن را هم بیاموزد و هم در فضایی بین المللی تجربه کند .
وی در این سالها در کمبریج و دانشگاه لندن زیر نظر اساتید بزرگ وقت به تحصیل پرداخت و تجارب بسیاری آموخت .
در همین دوران بود که وی با ایران شناسان بزرگ آن زمان چون آرتور آربری، ولادیمیر مینورسکی و لاکهارت همراه شد و
ارتباط گرفت و به واسطه ی آنان شروع به نسخه پژوهی در باب نسخه های ایرانی موجود در موزه بریتانیا کرد .
از جمله ی این فعالیت ها نسخه پژوهی سلوک الملوک از روزبهان بود که
وی با کمک ایران شناسان برتانیایی به نسخه خوانی و انتشار آن همت کرد .
محمد علی موحد پس از اینکه به ایران بازگشت . علاوه بر اینکه کار وکالت را دنبال می کرد ،
در کارهای حقوقی شرکت نفت نیز دستی داشت و کمک های لازم را به آن ها می کرد .
فعالیت های وی در این باب تا به حدی پیش رفت که بعنوان مشاور عالی رئیس هیئت مدیره نیز انتخاب شد .
وی پس از اینکه شورای اوپک تاسیس شد تا شش ماه تمامی فعالیت های حقوقی مربوط به سازمان ژنو را انجام می داد و
با استفاده از علم بالایی که داشت ، توانست خدمات بسیاری به ایران زمین کند. وی علاوه بر کارهای حقوقی ای که انجام میداد ، در دانشگاه نیز تدریس می کرد .
محمد علی موحد
در واقع این روحیه ی عظیم و پر کار وی بود که توانست او را تا به این خد در درجه ی اعلای از شهرت و اعتبار در ایران برساند .
اما جدای از فعالیت های حقوقی ، استاد موحد یک چهره ی دیگر نیز دارد و آن چهره ی یک ادیب و عارف است .
او در تمام زندگی خود ، حتی زمانی که به کارهای حقوقی مشغول بود ،
هیچ گاه مطالعه را رها نکرد و سعی می کرد
که کارهایی در حوزه ی ادبیات و پژوهش های ادبی به ثمر برساند .
محمد علی موحد تالیف و ترجمه ی بسیار دارد ، اما آنچه که فعالیت های او را شاخص کرده است ،
کتابی است تحت عنوان مقالات شمس تبریزی که وی چاپی انتقادی بر آن داشته است .
محمد علی موحد سال های سال بر روی شخصیت مولانا و شمس تبریزی پژوهش کرد و آخرین اثری هم که از وی در این حوزه منتشر شده است ،
تصحیح مثنوی معنوی بوده است که تا به امروز کامل ترین گونه ی آن در تاریخ ادبیات پارسی است.
وی هم اکنون نیز به تدریس می پردازد و سخنرانی ها و مقالاتی را در حوزه ی ادب و پژوهش های
ادبی در ایران به چاپ می رساند. انشاالله که عمرشان افزون باشد.
آثار محمد علی موحد
حدیقهالحقیقه، از ابوالفتح محمدبن شیخ‌الاسلام احمد جام (ژنده‌پیل) (تصحیح و تعلیق)، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۳.
به‌گود گیتا (ترجمه)، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، انتشارات خوارزمی، ۱۳۴۴
نفت ما و مسائل حقوقی آن (تألیف)، تهران: انتشارات خوارزمی، ۱۳۴۹
عدالت و انرژی، از ایوان ایلیچ، (ترجمه)، تهران: انتشارات علمی دانشگاه صنعتی شریف، ۱۳۵۶
سفرنامهٔ ابن بطوطه (ترجمه)، تهران: علمی و فرهنگی، ۱۳۶۱
خزران، از آرتور کستلر (ترجمه)، تهران: انتشارات خوارزمی، ۱۳۶۱
سلوک‌الملوک، از فضل‌الله روزبهان خُنجی (تصحیح و تعلیق)، انتشارات خوارزمی ۱۳۶۲
چهار مقاله دربارهٔ آزادی، از آیزایا برلین ، (ترجمه)، تهران: انتشارات خوارزمی (برنده جایزه کتاب سال)، ۱۳۶۹
مقالات شمس تبریزی (تصحیح و تعلیق)، تهران: انتشارات خوارزمی، (برنده جایزه کتاب سال)، ۱۳۶۹
خُمی از شراب ربانی، گزیدهٔ مقالات شمس (تصحیح و تعلیق)، تهران، سخن، ۱۳۷۳
اصطرلاب حق، گزیدهٔ فیه‌مافیه (تصحیح و تعلیق)، تهران: سخن، ۱۳۷۵
ابن‌بطوطه (تألیف)، تهران: طرح نو، ۱۳۷۸
شمس تبریزی (تألیف)، تهران: طرح نو، ۱۳۷۹
گفته‌ها و ناگفته‌ها، تحلیلی از گزارش عملیات پنهانی سیا در کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، تعلیقی بر کتاب خواب آشفتهٔ نفت (تألیف)، تهران: نشر کارنامه (برگزیده کتاب سال)، ۱۳۷۹
مبالغه مستعار، بررسی اسناد وزارت خارجهٔ بریتانیا دربارهٔ مالکیت جزایر تنب و ابوموسی (تألیف)، تهران: نشر کارنامه، ۱۳۸۰
مختصر حقوق مدنی (تألیف) با تجدیدنظر کامل، تهران: مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری و حسابرسی، ۱۳۸۲
درس‌هایی از داوری‌های نفتی، دفتر اول: قانون حاکم (تألیف)، تهران: نشریهٔ دفتر ملی ایران (تألیف)، (برنده جایزه کتاب سال)، ۱۳۸۴
خواب آشفته نفت، دکتر مصدق و نهضت ملی ایران (تألیف)، تهران: نشر کارنامه (برنده جایزه کتاب سال)، ۱۳۸۴
ملی کردن و غرامت: درس‌هایی از داوری‌های نفتی، (تألیف)، تهران: نشر کارنامه، ۱۳۸۴
در هوای حق و عدالت (تألیف)، تهران: نشر کارنامه (برنده جایزه اندیشه)، ۱۳۸۴
فصوص‌الحکم، ابن عربی ترجمه و تعلیق، تهران: نشر کارنامه، ۱۳۸۵
مالیات سرانه و تأثیر آن در گرایش به اسلام، از دانیل دنت، تهران: انتشارات خوارزمی، ۱۳۸۵
شمس پرنده: ۴۸ غزل دیوان شمس تبریزی، (مقدمه)، تهران: نشر نظر، ۱۳۸۷
باغ سبز: گفتارهایی دربارهٔ شمس و مولانا تألیف، تهران: نشر کارنامه، ۱۳۸۷
قصه قصه‌ها، کهن‌ترین روایت از ماجرای شمس و مولانا تألیف، :تهران کارنامه، ۱۳۸۹
دیباچه‌ای بر حقوق مدنی (تألیف)، تهران: جامعه حسابداران رسمی ایران، ۱۳۸۹
ابتدا نامه از محمدبن محمد سلطان ولد تصحیح همراه علیرضا حیدری، تهران: انتشارات خوارزمی، ۱۳۹۰
در خانه اگر کس است: همراه اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق‌های آن (تألیف)، تهران: نشر کارنامه ۱۳۹۰
در جستجوی آینه: گزیدهٔ مقالات شمس تبریزی، (گردآورنده) تهران: نشر معین همراه با لوح شنیداری با خوانش هوشنگ آزادی‌ور، ۱۳۹۲
تماشای خورشید: گزیده‌ای از مقالات شمس تبریزی (مقدمه)، تهران: نشر ثالث، ۱۳۹۳
یاد گذشته و اندیشهٔ آینده در تاریخ ایران و صنعت نفت ایران، (تألیف)، تهران: نشر نگاره‌ی آفتاب، ۱۳۹۴
شاهد عهد شباب (اولین مجموعه شعر)، تهران: نشر کارنامه، ۱۳۹۵
رساله در مناقب خداوندگار از فریدون بن احمد سپهسالار (تصحیح)، تهران: نشر کارنامه، ۱۳۹۵
سفرنامهٔ ابن بطوطه، دوجلدی (ترجمه)، تهران: نشر کارنامه، ۱۳۹۵
