دانشگاه‌هایی مانند دانشگاه وسترن گاورنرز، دانشگاه نیوهمپشایر جنوبی و دانشگاه ایالتی آریزونا در ایالات‌متحده، دانشگاه آنادولو در ترکیه، دانشگاه آزاد چین، مرکز آموزش عالی گوانگژو چین، دانشگاه آزاد ملی ایندیرا گاندی هند و دانشگاه پاریس-ساکلی فرانسه نمونه‌هایی از این دانشگاه‌هایند که با بهره‌گیری از پلتفرم‌های آنلاین و فناوری‌های هوش مصنوعی، مدل‌های یادگیری انعطاف‌پذیری را برای دانشجویان طراحی کرده‌اند؛ مدل‌هایی که در آن‌ها دانشجویان می‌توانند با سرعت دوره‌های آموزشی را بگذرانند و تنها بر یادگیری مهارت‌ها تمرکز کنند.
به گزارش نبأخبر،دانشگاه‌ها درطول تاریخ همواره به‌عنوان مؤسسات آموزشی و پژوهشی نقش کلیدی در توسعه جوامع ایفا کرده‌اند؛ از زمانی که دانشگاه‌های اولیه در قرون وسطی با ساختاری سنتی و محدود تأسیس شدند تا امروزه که در عصر دیجیتال و جهانی‌سازی قرار داریم. درطول این سال‌ها، مدل‌های آموزشی و نظام‌های دانشگاهی دچار تحولاتی اساسی شده‌اند؛ تحولاتی که از نیاز جوامع مدرن به نوآوری، فناوری و جهانی‌سازی نشأت می‌گیرند. وقتی به روند تحولات آموزش عالی می‌نگریم، متوجه می‌شویم دانشگاه‌ها به‌تدریج از مدل‌های سنتی و ایستای گذشته به‌سمت مدل‌هایی مدرن‌تر و انعطاف‌پذیرتر حرکت کرده‌اند.
این تغییرات متأثر از فناوری‌های نوین، نیاز‌های اقتصادی جهانی، مهاجرت، ارتباطات بین‌المللی و تغییرات فرهنگی بوده و «دانشگاه‌های کلان» به‌عنوان یک پاسخ مدرن به این تغییرات ظهور کرده‌اند. این مدل‌ها نه‌تنها در تعداد دانشجویان، بلکه در تنوع برنامه‌های آموزشی، دسترسی به فناوری‌های نوین، همکاری‌های بین‌المللی و استفاده از روش‌های یادگیری مدرن، نوآوری قابل‌توجهی را در نظام‌های آموزش عالی ایجاد کرده‌اند. دانشگاه‌های کلان دیگر صرفاً مؤسسات آموزشی نیستند؛ آن‌ها شبکه‌هایی بین‌المللی با هدف پاسخگویی به تقاضای روزافزون آموزش در جوامع مدرن و چالش‌های اقتصادی جهانی‌اند. در این بین، مسئله جمعیت انبوه دانشجویان، گسترش فناوری‌های نوین، دسترسی به منابع آنلاین، تنوع فرهنگی و نیاز به برابری فرصت‌های آموزشی باعث شده این دانشگاه‌ها در مدل‌سازی جدید، به‌صورت الکترونیکی و دیجیتال عمل کنند و فراتر از مرز‌های جغرافیایی کار کنند. در سال‌های اخیر، مدل‌های نوآورانه آموزشی تحت‌تأثیر فناوری و تغییر نیاز‌های دانشجویان، ساختار سنتی آموزش عالی را به چالش کشیده‌اند. کلان دانشگاه‌ها واژه‌های جدیدی‌اند که چندسالی است ظهور کرده‌اند. آن‌ها مؤسسات عظیمی‌اند که با استفاده از فناوری‌های دیجیتال، هزینه‌های پایین‌تر و انعطاف‌پذیری بیشتر، تجربه‌ای متفاوت از آموزش را برای میلیون‌ها دانشجوی شاغل و متقاضیان ارائه می‌دهند. در این مسیر، مفهوم Mega University که شاید در فارسی بتوان با عنوان «اَبَر دانشگاه» یا «کلان‌دانشگاه» از آن یاد کرد، به‌عنوان مدل‌های نوینی از نظام‌های آموزش عالی به وجود آمده‌اند؛ مؤسسات عظیمی که در ابعاد جغرافیایی، تعداد دانشجویان، ساختار مدیریتی و تنوع دوره‌های آموزشی به‌شدت گسترش پیدا کرده‌اند. کلان‌دانشگاه‌ها تنها براساس تعداد دانشجویان تعریف نمی‌شوند. ویژگی‌هایی که این مؤسسات را متمایز می‌کند شامل تأکید بر یادگیری آنلاین، توجه به دانشجویان بزرگسال و رویکردی تجاری است. این دانشگاه‌ها دارای دانشکده‌های فیزیکی‌اند، اما تمرکز زیادی بر برنامه‌های آنلاین دارند. آن‌ها بر جذب دانشجویان بزرگسال به‌جای نو‌دانش‌آموختگان دبیرستانی تأکید بیشتری دارند. کارشناسان بر این باورند که هرچند کلان‌دانشگاه‌ها از نظر هزینه و انعطاف‌پذیری دارای مزیتند اما تجربه آموزشی دانشجویان در این مؤسسات با دانشگاه‌های سنتی متفاوت خواهد بود. در این گزارش به بررسی این تحولات کلیدی و ویژگی‌های کلان‌دانشگاه‌ها خواهیم پرداخت؛ دانشگاه‌هایی که دیگر صرفاً فضایی برای آموزش آکادمیک نیستند، بلکه به‌عنوان بازیگران اصلی در تغییرات جهانی و توسعه اجتماعی، اقتصادی و فناوری مطرح می‌شوند. با تحلیل روند‌ها، چالش‌ها و چشم‌انداز‌های این مدل‌های نوآورانه درخواهیم یافت که دانشگاه‌های کلان چگونه درحال بازتعریف ساختار‌های سنتی آموزشی‌اند و چه نقشی در آینده آموزش عالی دارند.
کلان دانشگاه چیست؟
کلان‌دانشگاه‌ها (Mega Universities) مدل نوآورانه و گسترده‌ای از مؤسسات آموزش عالی‌اند که به‌دلیل تعداد بالای دانشجویان، دامنه وسیع برنامه‌های آموزشی، استفاده از فناوری‌های نوین و تمرکز بر یادگیری انعطاف‌پذیر شناخته می‌شوند. این دانشگاه‌ها عمدتاً برای پاسخگویی به نیاز روزافزون جوامع مدرن، در شرایط جهانی‌سازی، رشد جمعیت و توسعه فناوری شکل گرفته‌اند. این دانشگاه‌ها معمولاً بر یادگیری از راه دور، دوره‌های آنلاین و انعطاف‌پذیری آموزشی و درعین‌حال بر ایجاد فرصت‌های برابر در زمینه دسترسی به آموزش برای افراد تأکید دارند. یکی از ویژگی‌های مثبت این دانشگاه‌ها این است که به دلیل داشتن پلتفرم‌های آنلاین انعطاف‌پذیر، شهریه کمتر و زمان اخذ مدرک کوتاه‌تر، گزینه مناسبی برای بزرگسالان شاغل محسوب می‌شود اما نگرانی‌هایی نیز درباره کیفیت آموزشی و فقدان ارتباط رو در رو دانشجویان با استادان در کلاس‌های آنلاین این دانشگاه‌ها وجود دارد. در ایالات‌متحده، کلان‌دانشگاه‌ها عموماً به مؤسسات آموزش عالی بزرگ با تعداد دانشجویان بالا اطلاق می‌شوند که تعداد ثبت‌نام‌شدگان آن‌ها ممکن است از ده‌ها هزار نفر عبور کند. این دانشگاه‌ها بر آموزش از راه دور، برنامه‌های تحصیلی مقاطع مختلف، توسعه مهارت‌های مورد نیاز دانشجویان برای ورود به بازار کار و پاسخگویی به چالش‌های اقتصادی و اجتماعی با ارائه دوره‌های کوتاه‌مدت و مهارت‌محور تأکید دارند. در آسیا نیز مفهوم کلان‌دانشگاه‌ها، به‌دلیل رشد سریع جمعیت، توسعه اقتصادی و نیاز به فرصت‌های برابر در دسترسی به آموزش گسترش یافته‌اند. کلان‌دانشگاه‌ها نمونه‌هایی از سیستم‌های آموزشی مدرنند که به‌دلیل نیاز جوامع مدرن به فرصت‌های بیشتر و پاسخگویی به چالش‌های جهانی ایجاد شده‌اند. در ایالات‌متحده، این مفهوم بیشتر با انعطاف‌پذیری آموزشی و بازار کار مرتبط است، درحالی‌که در دیگر مناطق جهان این دانشگاه‌ها به‌عنوان ابزار‌هایی برای رفع شکاف‌های اجتماعی و جغرافیایی و ارتقای فرصت‌های برابر تحصیلی شناخته می‌شوند.
ویژگی‌های کلان‌دانشگاه‌ها و تأثیر فناوری
کلان‌دانشگاه‌ها با بهره‌گیری از داده‌ها و تحلیل‌های هوشمند، خدمات آموزشی بیشتری به دانشجویان ارائه می‌دهند. آینده آموزش عالی با گسترش مدل‌های دانشگاه‌های کلان به‌سمت انعطاف‌پذیری بیشتر، کاهش هزینه‌ها و افزایش دسترسی به فرصت‌های آموزشی حرکت کرده است. در این مدل، دانشگاه‌ها می‌توانند از فناوری‌ها و شیوه‌های نوآورانه استفاده و تجربه یادگیری جدیدی برای دانشجویان فراهم کنند. بااین‌حال، دانشگاه‌های سنتی به‌دلیل بازده سرمایه‌گذاری پایین خود، در معرض تهدیدند و نیاز به تغییرات اساسی دارند. ظهور مدل کلان‌دانشگاه‌ها به‌دلیل بهره‌مندی از فناوری‌های نوآورانه و مدل‌های انعطاف‌پذیر، تجربه آموزش عالی را متحول کرده و مسیر جدیدی در مقایسه با مدل‌های قدیمی ارائه داده است. کلان‌دانشگاه‌ها با تکیه بر فناوری و مدل‌های آموزشی انعطاف‌پذیر، فرصت‌هایی جدید برای دانشجویان از سراسر جهان ایجاد می‌کنند. این مدل‌ها از هوش مصنوعی برای طراحی تجربه‌های آموزشی متناسب با نیاز و سرعت یادگیری دانشجویان استفاده می‌کنند. همچنین دانشجویان می‌توانند در زمان آزاد خود به تحصیل بپردازند و هزینه‌ها کاهش یابند که فرصت‌های همکاری بین‌المللی و تبادل فرهنگی بیشتری را نیز ایجاد می‌کند. بااین‌حال از چالش‌های این مدل می‌توان به کاهش تعاملات اجتماعی و فیزیکی دانشجویان و همچنین مشکلات فنی در کشور‌هایی که زیرساخت فناوری در آن‌ها به تکامل نرسیده اشاره کرد.
کدام کشور‌ها ابردانشگاه دارند؟
دانشگاه‌هایی مانند دانشگاه وسترن گاورنرز، دانشگاه نیوهمپشایر جنوبی و دانشگاه ایالتی آریزونا در ایالات‌متحده، دانشگاه آنادولو در ترکیه، دانشگاه آزاد چین، مرکز آموزش عالی گوانگژو چین، دانشگاه آزاد ملی ایندیرا گاندی هند و دانشگاه پاریس-ساکلی فرانسه نمونه‌هایی از این دانشگاه‌هایند که با بهره‌گیری از پلتفرم‌های آنلاین و فناوری‌های هوش مصنوعی، مدل‌های یادگیری انعطاف‌پذیری را برای دانشجویان طراحی کرده‌اند؛ مدل‌هایی که در آن‌ها دانشجویان می‌توانند با سرعت دوره‌های آموزشی را بگذرانند و تنها بر یادگیری مهارت‌ها تمرکز کنند. دانشگاه آزاد ملی ایندیرا گاندی هند با بیش از چهارمیلیون دانشجو، دانشگاه آزاد چین با بیش از دومیلیون و 700 دانشجو، دانشگاه علامه اقبال با بیش از یک‌میلیون و 300 هزار دانشجو، دانشگاه بنگلادش با بیش از 650 هزار دانشجو و مرکز آموزش عالی گوانگژو چین با بیش از 300 هزار دانشجو از نمونه‌های برتر کلان‌دانشگاه‌های آسیایند. با چند مورد دیگر از ابردانشگاه‌های مطرح دنیا در ادامه آشنا می‌شوید.
1- دانشگاه وسترن گاورنرز: وسترن گاورنرز دانشگاه خصوصی مستقر در ایالت یوتا آمریکاست. این دانشگاه از یک مدل یادگیری مبتنی بر توانمندی آنلاین به جای مدل سنتی کلاس بنیان رایج در بیشتر دانشگاه‌ها استفاده می‌کند. در سال جاری میلادی، تعداد ثبت‌نام در دانشگاه وسترن گاورنرز بالای 100 هزار نفر بوده است. این دانشگاه نیز پلتفرم Aera Decision Cloud را توسعه داده تا هوش مصنوعی را قادر سازد نتایج عملکرد دانشجویان را پیش‌بینی کند و توصیه‌هایی را به اساتید ارائه دهد. دانشگاه وسترن گاورنرز یک مدل مبتنی بر شایستگی دارد که سبب می‌شود فرد فقط در عرض 2.5 سال مدرک خود را اخذ کند که این امر آن را بسیار کارامدتر از دانشگاه‌های سنتی می‌سازد.
2- دانشگاه نیوهمپشایر جنوبی: دانشگاه نیوهمپشایر جنوبی (SNHU) دانشگاه خصوصی بین منچستر و هوکست ایالات‌متحده است. دانشگاه نیوهمپشایر جنوبی با 135 هزار دانشجوی آنلاین یکی از سریع‌ترین دانشگاه‌های درحال رشد در سراسر کشور است. دانشگاه نیوهمپشایر جنوبی نیز از چت‌بات هوشمند «Penny» برای مشاوره در مسائل آکادمیک، مالی و سلامت دانشجویان استفاده کرده و نرخ بازماندگی دانشجویان را کاهش داده است. شهریه دانشگاه‌های کلان آمریکا به نسبت دانشگاه‌های سنتی متفاوت است؛ چراکه دانشگاه وسترن گاورنرز و دانشگاه نیوهمپشایر جنوبی به ترتیب شهریه سالانه آن‌ها حدود ۸,۰۱۰ و ۹,۶۰۰ دلار است، درحالی‌که هزینه‌های سالانه دانشگاه‌های دولتی چهارساله به‌طور متوسط ۹,۷۵۰ دلار برای دانشجویان بومی و ۲۷,۵۰۰ دلار برای دانشجویان غیربومی است. نرخ فارغ‌التحصیلی دانشگاه وسترن گاورنرز و دانشگاه نیوهمپشایر جنوبی پس از هشت سال به ترتیب 54 درصد و 35 درصد است، درحالی‌که میانگین ملی نرخ فارغ‌التحصیلی 6ساله برای دانشگاه‌های چهارساله 67 درصد و برای کالج‌های منطقه‌ای 43 درصد است.
3- دانشگاه ایالتی آریزونا: دانشگاه ایالتی آریزونا دانشگاه تحقیقاتی دولتی در تمپی در نزدیکی شهر فینکس واقع در ایالت آریزونا آمریکاست که در سال ۱۸۸۵ میلادی بنیان نهاده شده است. این دانشگاه از بزرگ‌ترین دانشگاه‌های ایالات متحده آمریکاست. حدود ۸۰ هزار دانشجوی حضوری و بیش از ۶۵ هزار دانشجوی آنلاین دارد و به سومین دانشگاه بزرگ ایالات‌متحده تبدیل شده است. این دانشگاه پلتفرم آنلاین خود را موسوم بهASU Digital Immersion گسترش داده و با مشارکت شرکت OpenAI، پروژه چالش نوآوری هوش مصنوعی را برای اساتید و کارکنان راه‌اندازی کرده است تا راه‌حل‌های هوش مصنوعی را در همه مناطق در محوطه دانشگاه ترویج کند.
4- دانشگاه آزاد ملی ایندیرا گاندی: دانشگاه آزاد ملی ایندیرا گاندی، هند با بیش از چهارمیلیون دانشجو در صدر جدول کلان‌دانشگاه‌های آسیا قرار دارد. این دانشگاه در سال 1985 تأسیس شده است. دانشگاه آزاد ملی ایندیرا گاندی هند واقع در میدان گارهی دهلی‌نو با مأموریت دموکراتیک کردن آموزش عالی و با فراهم کردن دسترسی آموزش به جمعیتی متنوع تأسیس شد. این دانشگاه فراگیر بودن را در اولویت قرار می‌دهد و طیف وسیعی از دوره‌های درون‌دانشگاهی و آنلاین را ارائه می‌دهد. دانشگاه مذکور دانشگاه عمومی آموزش از راه دور است که به نام نخست‌وزیر مشهور هند ایندیرا گاندی نامگذاری شده است. این دانشگاه تحت دولت مرکزی هند فعالیت می‌کند و بیش از چهارمیلیون دانشجوی فعال دارد که این امر آن را به بزرگ‌ترین دانشگاه جهان از نظر ثبت‌نام دانشجو تبدیل می‌کند.
کلان‌دانشگاه‌ها آینده آموزش عالی را بازتعریف می‌کنند
مایکل هورن، بنیانگذار مؤسسه کلیتون کریستنسن و استاد دانشکده تحصیلات تکمیلی هاروارد بر این باور است این دانشگاه‌ها با استفاده از داده‌های آموزشی و تحلیل هوش مصنوعی، تحولی بنیادی در درک کیفیت آموزش ایجاد کرده‌اند. او می‌گوید ارزش آموزش عالی نیز با رشد این مؤسسات تغییر کرده و آموزش عالی از معیار‌های سنتی آکادمیک، گزینش و اعتبار جهانی فاصله گرفته و بر تسهیل دسترسی و کارایی تأکید بیشتری شده است. هورن بر این باور است که برای این مؤسسات بزرگ، کیفیت به‌هیچ‌وجه شبیه کالج یا دانشگاه سنتی نیست. افزایش تعداد دانشجویانی که در این مؤسسات ثبت‌نام می‌کنند، حکایت از یک تغییر ساختاری در چشم‌انداز آموزش عالی دارد؛ تغییراتی که در صورت عدم انطباق دانشگاه‌های سنتی با این مدل‌ها، تهدیدی جدی برای آن‌ها خواهد بود. در این مسیر، بازتعریف کیفیت، سرمایه‌گذاری در فناوری و بازطراحی مدل‌های آموزشی برای رقابت با دانشگاه‌های غول‌پیکر ضروری به نظر می‌رسد. نظریه نوآوری مخرب مطرح کرده که این بازیگران جدید (کلان‌دانشگاه‌ها) می‌توانند با ارائه خدمات به مصرف‌کنندگان نادیده گرفته‌شده وارد بازار شوند و در‌نهایت کل صنایع را تغییر دهند. در بخش آموزش عالی، این نظریه پیامد‌های عمیقی دارد، زیرا مؤسسات درحال ظهور مدل‌های سنتی را به‌چالش می‌کشند. تعداد زیاد ثبت‌نام یکی از ویژگی‌های کلیدی این نوع از دانشگاه‌ها است، اما تمرکز این مدل بیشتر بر دانشجویان بزرگسالی است که اغلب تمام‌وقت کار می‌کنند. این امر به افزایش ثبت‌نام در این مؤسسات جدید ارزان‌قیمت و انعطاف‌پذیر منجر شده که بسیاری از آن‌ها در پلتفرم‌های آنلاین فعالیت می‌کنند و به خواسته‌های بزرگسالان شاغل پاسخ می‌دهند. این تغییر باعث ایجاد تعداد فزاینده‌ای از کلان‌دانشگاه‌ها می‌شود؛ مؤسسات گسترده‌ای که درحال بازتعریف برخی از قواعد آموزش عالی‌اند. تیری کولون، مشاور سابق مکرون و رئیس مؤسسه پلی‌تکنیک پاریس معتقد است ایجاد کلان‌دانشگاه‌ها در فرانسه ضرورت است. وی از سال 2010 تا 2012 مدیریت برنامه «ابتکار عالی» (Idex) را برعهده داشت و اکنون ریاست مؤسسه پلی‌تکنیک پاریس را برعهده دارد. نونو فرناندس، رئیس سیستم دانشگاهی عمومی آمریکا (APUS) نیز با کولون در ضرورت داشتن کلان‌دانشگاه‌ها هم‌نظر است و باور دارد که در ۳۰ سال آینده، آموزش عالی تغییرات بیشتری نسبت به هزار سال گذشته تجربه خواهد کرد. او می‌گوید هوش مصنوعی درحال ظهور است و می‌تواند روش‌های یادگیری و تدریس را به شکل قابل‌توجهی متحول کند. فرناندس معتقد است فناوری‌ها فرصت‌های شگفت‌انگیزی برای شخصی‌سازی تجربه یادگیری، ایجاد تجربه‌های تعاملی و انطباق با نیاز‌های دانشجویان فراهم کرده‌اند. با ظهور آموزش آنلاین، پیش‌بینی می‌شود تا ۵۰ درصد از دانشگاه‌ها احتمالاً تعطیل شوند و دانشگاه‌های جهانی بزرگ‌تر که دانشجویانی از سراسر جهان در آن‌ها حضور دارند، ظهور کنند. دانشجویان در این مدل به‌صورت آنلاین و هم‌زمان، محتوای آموزشی را به زبان‌های دلخواه خود مشاهده و با یکدیگر ارتباط برقرار خواهند کرد. او تأکید می‌کند کلان‌دانشگاه‌ها با بهره‌مندی از فناوری‌های نوآورانه و مدل‌های انعطاف‌پذیر، تجربه آموزش عالی را به‌سمت تحول و تغییر سوق داده‌اند. این دانشگاه‌ها از فرصت‌های فناوری بهره برده و شیوه‌های جدید آموزشی را برای دانشجویان در سرتاسر جهان فراهم می‌کنند. بااین‌حال چالش‌هایی همچون کاهش تعاملات اجتماعی، مسائل فنی و نیاز به مدیریت کارآمد باید مورد توجه قرار گیرند. کلان‌دانشگاه‌ها به‌عنوان مدل‌های نوآورانه و آینده‌نگر در حوزه آموزش عالی، تحولی چشمگیر در نظام‌های دانشگاهی جهان ایجاد کرده‌اند. این مدل‌ها با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، داده‌ها و تحلیل‌های هوشمند، خدمات متنوع‌تری به دانشجویان ارائه می‌دهند و امکان تجربه یادگیری شخصی‌سازی‌شده‌تر، انعطاف‌پذیرتر و با هزینه کمتر را فراهم می‌کنند. گسترش این مدل‌ها مسیر آموزش عالی را از مسیر سنتی و قدیمی به‌سمت ساختار‌های مدرن‌تر با ظرفیت‌های بالاتر برای پاسخگویی به نیاز‌های دانشجویان و جوامع سوق داده است. در بسیاری از کشور‌های جهان، دانشگاه‌های سنتی به‌دلیل هزینه‌های بالای عملیاتی، بازده سرمایه‌گذاری پایین و نیاز به تغییر و تحول در معرض تهدید قرار دارند. در این شرایط، ظهور کلان‌دانشگاه‌ها به‌عنوان مؤسسات مدرن و نوآورانه که براساس فناوری و مدل‌های انعطاف‌پذیر طراحی شده‌اند، پاسخ مناسبی برای چالش‌های این دانشگاه‌ها ارائه می‌دهند. این کلان‌دانشگاه‌ها با تکیه بر هوش مصنوعی، فناوری‌های آنلاین و مدل‌های تعاملی آموزشی، تجربی جدید برای دانشجویان ایجاد می‌کنند که پاسخگوی نیاز‌های فردی، سرعت یادگیری و ترجیحات متفاوت آن‌ها باشد. درعین‌حال، تجربه کلان‌دانشگاه‌ها در برخی کشور‌های پیشرفته مانند فرانسه و ایالات‌متحده نشان می‌دهد ایجاد مدل‌های جدید دانشگاهی می‌تواند منجر به جذب بودجه بیشتر، افزایش شهرت بین‌المللی و ایجاد فرصت‌های همکاری بین‌المللی شود. در این راستا، طرح‌هایی مانند ابتکار عالی (Idex) در فرانسه و دیگر مدل‌های کلان دانشگاهی، نمونه‌هایی از موفقیت این روش‌ها در بهبود کیفیت تحقیق و آموزشند.
حرکت به سمت ابردانشگاه‌ها اجتناب‌ناپذیر است؟
بااین‌حال، کلان‌دانشگاه‌ها خالی از چالش نیستند، ازجمله مهم‌ترین چالش‌های آن می‌توان به کاهش تعاملات فیزیکی و اجتماعی دانشجویان، مشکلات زیرساخت‌های فناوری در کشور‌هایی که به‌درستی برای این مدل‌ها آماده نیستند و نیاز به مدیریت و برنامه‌ریزی کارآمد اشاره کرد، برای مثال عدم وجود زیرساخت‌های مناسب فناوری می‌تواند مانع از بهره‌مندی کامل از این مدل‌های آموزشی شود. دیدگاه‌های دو صاحب‌نظر، تیری کولون و نونو فرناندس نیز در تحلیل این موضوع حائز اهمیت است. کولون معتقد است مدل‌های کلان دانشگاهی در فرانسه توانسته‌اند با ایجاد دو فرهنگ متفاوت (فرهنگ آکادمیک و تمرکز بر دانش در دانشگاه ساکلی و تمرکز بر فناوری در مؤسسه پلی‌تکنیک پاریس) تجربه‌ای موفق از همکاری بین مؤسسات فراهم کنند. این مدل‌ها درعین‌حال به گسترش تحقیقات و جذب بودجه بیشتر کمک کرده و شهرت بین‌المللی این مؤسسات را ارتقا داده است. از سوی دیگر، نونو فرناندس با تأکید بر ظهور هوش مصنوعی معتقد است فناوری‌های نوین به تحول بیشتر نظام آموزش عالی کمک خواهند کرد. براساس نظر او، هوش مصنوعی و مدل‌های یادگیری آنلاین تجربه‌های یادگیری را انعطاف‌پذیرتر کرده و مسیر جدیدی برای تعامل با دانشجویان ایجاد خواهد کرد. این امر می‌تواند باعث کاهش تعداد دانشگاه‌ها در آینده شود و دانشگاه‌های جهانی بزرگی را ایجاد کند که دانشجویانی از نقاط مختلف جهان را جذب می‌کنند. به‌طورکلی کلان‌دانشگاه‌ها با وجود چالش‌ها، فرصت‌های قابل‌توجهی برای توسعه نظام‌های آموزش عالی ایجاد کرده‌اند. فناوری‌ها، انعطاف‌پذیری مدل‌های آموزشی و استفاده از هوش مصنوعی، تجربه یادگیری را برای دانشجویان به‌سمت کیفیت بیشتر، هزینه کمتر و دسترسی بیشتر سوق داده است. بااین‌حال کشور‌های درحال توسعه باید توجه بیشتری به زیرساخت‌های فناوری و برنامه‌ریزی برای ارتقا نظام مدیریتی دانشگاه‌ها داشته باشند تا از این فرصت‌ها بهره‌مند شوند. با توجه به روند جهانی، آینده آموزش عالی به‌وضوح به‌سمت مدیریت هوشمند فناوری‌ها، گسترش کلان‌دانشگاه‌ها و ایجاد مدل‌های نوآورانه حرکت خواهد کرد. در این راستا، دانشگاه‌های کلان به‌عنوان کانون‌های نوآوری و فناوری، تجربه‌های یادگیری چندوجهی و جهانی را برای دانشجویان به‌ارمغان خواهند آورد و به ارتقای دانش، تبادل فرهنگی و فرصت‌های همکاری بین‌المللی کمک خواهند کرد. بااین‌حال کلان‌دانشگاه‌ها نه‌تنها به‌عنوان الگویی برای کاهش هزینه‌ها و افزایش دسترسی به آموزش، بلکه به‌عنوان بستری برای پژوهش‌های بین‌رشته‌ای و همکاری‌های جهانی مطرح می‌شوند. چالش‌هایی مانند ضعف زیرساخت‌ها و کاهش تعاملات اجتماعی اگر به‌درستی مدیریت شوند می‌توانند به فرصت‌هایی برای یادگیری و نوآوری بیشتر تبدیل شوند. در این مسیر هوش مصنوعی و فناوری‌های نوین به‌عنوان ابزار‌هایی اساسی برای تسهیل فرایند یادگیری و بهبود کیفیت آموزش نقش کلیدی ایفا خواهند کرد.
