تحقیق و تفحص زمانی انجام می‌شود که فساد در شرکتی رخ داده و تمام شده و کاری هم نمی‌توان کرد. این کار همانند این می‌ماند که ما یک قبر را پس از سال‌ها نبش قبر کنیم. با این مسئله که جلوی فساد را نگرفته‌ایم و فقط از این به بعد مانع فساد در شرکت می‌شویم. نظارت ضعیف بوده که آن موقع چنین فسادی رخ داده است.
به گزارش نباءخبر،آلبرت بغزیان، کارشناس مسائل اقتصادی درمورد فساد در اقتصاد می‌گوید: دو مسئله باعث بروز فساد در هر نهاد و یا شرکتی می‌شود، اولین مسئله نظارت و دومین مسئله انتخاب افراد و مدیرانی است که اخلاقیاتی در کارشان ندارند و متعهد نیستند.
فساد اقتصادی و مالی از مشکلات بسیار جدی است که امروزه در سازمان‌ها و شرکت‌های گوناگون در سراسر دنیا مشاهده می‌شود و ایران هم از این قاعده مستثنی نیست بنابراین مقابله با فساد یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌هایی است که از گذشته تا به امروز وجود داشته و هر از چندگاهی پیشنهادی برای مبارزه با این پدیده از سوی صاحب‌نظران مطرح می‌شود. اما اینکه این راهکارهای پیشنهادی تا چه میزان می‌تواند مثمرثمر باشد خود جای سوال دارد.
فساد تعاریف متفاوتی دارد. گروهی فساد را سوءاستفاده از موقعیت و جایگاه سازمان برای مقاصد مشخصی تعریف کرده، عده‌ای هم فساد را رشوه‌هایی با مبالغ هنگفت می‌دانند، از سوی دیگر برخی‌ها هم فساد را سوءاستفاده از منابع و امکانات شرکت برای انجام امور غیرقانونی و شخصی در سازمان‌ها تعریف می‌کنند. هر تعریفی هم که برای فساد داشته باشیم می‌دانیم یک کار غیراخلاقی و غیرقانونی در شرکت و نهادهایی است که می‌تواند چالش‌هایی را به وجود بیاورد. حال در این میان سوال مهم این است که چه عواملی باعث بروز فساد در سازمان‌ها و شرکت‌ها می‌شود؟ مهراد عباد، عضو کمیسیون مبارزه با فساد اتاق تهران در گفت‌و‌گو با مهر درمورد عوامل موثر بر بروز فساد در شرکت‌های دولتی می‌گوید: «قیمت‌گذاری دستوری، ارز چندنرخی و دولتی بودن از عوامل اصلی بروز فساد است. متاسفانه وضعیت به گونه‌ای شده که فساد چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی بسیار زیاد شده است. فقط هم نمی‌توان گفت که فساد در شرکت‌ها رخ می‌دهد بلکه سازمان‌ها نیز محلی برای مفسده شده‌اند.
نکته حائز اهمیت آنکه به دلیل سخت شدن شرایط، اخلاقیات در کسب و کار نزول کرده است و دیگر اولویت نیست و افراد و شرکت‌ها برای جلو بردن کار خود، مجبور به انجام بسیاری از تخلفات می‌شوند.»
عضو کمیسیون حمایت قضائی و مبارزه با فساد اتاق بازرگانی تهران می‌افزاید: «شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی با قلدری‌هایی که برای بخش خصوصی می‌کنند، به مفسده‌های زیادی هم در آنجا دامن می‌زنند. در حال حاضر شرکت‌های بزرگ دولتی میلیاردها تومان به بخش خصوصی بدهکار هستند که تا سال‌ها هم پرداخت نمی‌شود و سود بخش خصوصی از بین می‌رود. این فسادها دیده نمی‌شود.
ارز چندنرخی و قیمت‌گذاری دستوری نیز دو عامل اصلی بروز فساد است زیرا اغلب قیمت‌هایی که به صورت دستوری تعیین می‌شوند غیرواقعی هستند که همین مسئله منجر به بروز فساد می‌شود زیرا شرکت برای جلوگیری از زیاندهی روی به تخلف می‌آورد. ارز چندنرخی نیز مزید بر علت شده است؛ عملاً بالغ بر ۱۵ نرخ برای ارز داریم. نرخ ارز یارانه‌ای نسبتاً به بازار نزدیک شده است. روزی می‌توان گفت جراحی واقعی اقتصادی رخ داده که ارز یک نرخ داشته باشد. هر جایی تفاوت قیمتی باشد همه سعی می‌کنند از آنجا یک سود غیرمتعارف ببرند.»
هر جا پول باشد فساد هم هست
آلبرت بغزیان، کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به عوامل موثر بر ایجاد فساد در شرکت‌های دولتی و خصوصی به «ابتکار» گفت: پیش از هر چیزی باید بدانیم هر جایی که پول باشد، فساد هم هست. من معتقدم دو مسئله باعث بروز فساد در هر نهاد و یا شرکتی می‌شود، اولین مسئله نظارت و دومین مسئله انتخاب افراد و مدیرانی است که اخلاقیاتی در کارشان ندارند و متعهد نیستند.
این کارشناس مسائل اقتصادی با تاکید بر نقش نظارت در کاهش فساد ادامه داد: ما باید نظارت و حسابرسی داخلی قوی داشته باشیم. سازمان بازرسی و دیوان محاسبات باید تمام امور را زیر ذره‌بین قرار بدهند.
بغزیان همچنین با اشاره به فسادهای اخیر گفت: تحقیق و تفحص زمانی انجام می‌شود که فساد در شرکتی رخ داده و تمام شده و کاری هم نمی‌توان کرد. این کار همانند این می‌ماند که ما یک قبر را پس از سال‌ها نبش قبر کنیم. با این مسئله که جلوی فساد را نگرفته‌ایم و فقط از این به بعد مانع فساد در شرکت می‌شویم. نظارت ضعیف بوده که آن موقع چنین فسادی رخ داده است.
این کارشناس مسائل اقتصادی در ادامه صحبت‌هایش با اشاره به عامل دوم و تاثیرگذار بر شکل‌گیری فساد اظهار کرد: دومین مسئله تاثیرگذار هم بحث اخلاق است. یک مدیر باید علاوه‌بر متخصص بودن متعهد هم باشد. انتخاب و گزینش افرادی که دارای اخلاق باشند بسیار مهم است.
بغزیان تاکید کرد: من معتقدم این دو عامل (عدم نظارت کافی و گزینش افرادی نالایق) تاثیر بالایی در بروز فساد در شرکت‌ها و سازمان‌ها دارد.
دولت مدیران شایسته انتخاب کند
وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به راهکارهایی برای کاهش فساد در اقتصاد اشاره کرد و در این باره گفت: عوامل موثر بر شکل‌گیری فساد بررسی شد و برای جلوگیری از آن باید به همین دو مسئله توجه شود. دولت باید مدیران شایسته‌ای را برای بخش‌های مختلف انتخاب کند و از سوی دیگر باید بخش نظارت و حسابرسی تقویت شود.
