برچسب: مذاکره

با تمامی شرایط کنونی، برای نخستین بار پس از چندین سال، ایران اکنون آماده مذاکره مستقیم با آمریکا در خصوص برنامه هسته‌ای و احتمالاً موضوعات دیگر از جمله آینده «محور مقاومت» است. اما به نظر می‌رسد تهران از سوی دیگر در حال اجماع است که اگر ایالات متحده و متحدانش سیاست فشار حداکثری سخت‌تری را اجرا کنند، از NPT خارج شود و برنامه هسته‌ای خود را در جهتی به پیش ببرد که غرب از مدت‌ها پیش از آن در هراس بود.

از زمان آغاز جنگ، قطر هم صدا با مصر، در قامت میانجی مهم بین اسرائیل و حماس ظاهر شده و میزبان رایزنی‌ها با نمایندگان فلسطینی در مرکز شهر دوحه، پایتخت قطر و حامل پیام‌های دولت بایدن به حماس است. همزمان مقام‌های قطر با اسرائیلی‌ها نیز همکاری دارند، بدون آن که با این بازیگر رابطه‌ای دیپلماتیک داشته باشند. در شرایط کنونی تلاش‌های دوحه فوریت بیشتری پیدا کرده زیرا مذاکرات ظاهرا به بن بست خورده و حماس و اسرائیل راه درازی برای توافق در پیش دارند.

عراقچی از معدود دیپلمات های وزارت خارجه است که در تمام دولت ها از دولت هاشمی رفسنجانی تا احمدی نژاد در مسئولیت های مهم و اثرگذار وزارت خارجه حضور داشته است. دیپلماتی که دایره ای از همکاری با سعید جلیلی تا منوچهر متکی و محمدجواد ظریف را در کارنامه خود دارد. او در ابتدای دولت احمدی نژاد هم عضو تیم مذاکره کننده هسته ای به سرپرستی علی لاریجانی بود. وی سپس به سفارت ایران در ژاپن رفت و ارتباط خوب خود با سعید جلیلی را که بعد از لاریجانی به دبیری شورای عالی امنیت درآمده بود حفظ کرد تا آنجا که مقدمات سفر جلیلی به ژاپن و گفتگو با ژاپنی ها را برای خروج پرونده هسته ای ایران از بن بست آن روزها فراهم کرد.

در بزنگاه مهمی در تاریخ هستیم. تقاطع سه محور مهم در سیاست است که در پس، انتخابات خود را داریم که یک انتخابات ویژه و زودهنگام بوده و هم شخصی که به قدرت رسیده از ویژگی‌های خاصی برخوردار است که مشابه آن را تا کنون نداشته ایم. هم مهم ترین عنصر این انتخابات مهم ترین و موثر ترین دیپلمات ایران بوده یعنی آقای دکتر ظریف و این یک وجهه عجیبی به این انتخابات می‌دهد که از دید یک ناظر دورتر نگاه کنیم. محور بعدی انتخابات پیش روی امریکا است که قطعا تحت تاثیر قرار می‌دهد موضوعات فی ما بین را و یک رخداد هم که اتفاق امروز است که ممکن است هر اعوجاجی را به این بزنگاهی که هستیم قرار دهد. امروز که صحبت می‌کنیم ایران متحمل یکی از شنیع ترین حرکات اسراییل این اخیر ترین دشمن مدیریت تنش رابطه ایالات متحده است و این بند هر لحظه در شرف از دست رفتن است.

ما باید قبل از مذاکره حدود و توانمندی‌های خود را بسنجیم و ببینیم که چه چیزی را می‌توان خواست و چه چیزی را نمی‌توان خواست. ایران در حال حاضر خیلی مسائل دارد. ما ۴۵ سال از قافله توسعه جهانی عقب مانده‌ایم و زمان آن رسیده که نیروهای ما به داخل مرزها برگردند. همسایگان ما اغلب ثروتمند شده اند و اکنون زمان آن است که ما بتوانیم در تجارت و روابط غیرنظامی از حضور آنها بهره‌مند شویم.

با توجه به تمایل فوری طرفین برای جلوگیری از وخامت و تشدید کنترل نشده تنش، ایران و آمریکا همچنان در عمان برای جلوگیری از تشدید تنش پس از 7 اکتبر 2023 به مذاکرات با واسطه خود ادامه داده‌اند. در هر صورت، موضوع احیای برجام پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در نوامبر، به ویژه با توجه به پیروزی پزشکیان در ایران و ضرب الاجل اکتبر 2025، دوباره روی میز خواهد بود.

واشنگتن انتظار ندارد با روی کار آمدن «مسعود پزشکیان» رئیس‌جمهور منتخب جمهوری اسلامی ایران، تغییری در رفتار تهران در زمینه هسته‌ای و تمایل به مذاکره اتفاق بیافتد.

در جامعه سیاسی ایالات متحده پشتوانه مردمی طیف جمهوری خواه همواره در مقایسه با دموکرات ها از سطح سواد به نسبت پایین تری برخوردار بوده است. اکنون جمهوری خواهان به رهبری دونالد ترامپ بیش از پیش معتقد به سیاست های ملی گرایانه و به دور از پایبندی به اصول لیبرالیسم جهانی با استقبال مردمی بیشتری در جامعه آمریکا مواجه هستند و احتمال پیروزی وی در انتخابات آتی بالا و محتمل است.

مهمترین رویکرد اروپا در برابر پوتین که روسیه را در مسیر پیشنهاد برای مذاکره با اوکراین قرار داده، تحریم های نفتی است. واشنگتن روز چهارشنبه از مجموعه ای از تحریم ها از جمله علیه صرافی مسکو و چندین شرکت رونمایی کرد که بیش از هر زمانی خطر بانک های خارجی را که هنوز با روسیه معامله می کنند، افزایش داده است. این مجازات که میلیاردها دلار را هدف قرار داده، به طور چشمگیری باعث شد بورس مسکو، معاملات دلار و یورو را در روز پنجشنبه متوقف کند.

یک منبع سیاسی ارشد دیگر در تهران نیز با توجه به حساسیت موضوع ترجیح داد نامش فاش نشود، ورود مجدد شمخانی به پرونده هسته‌ای را بیشتر به هماهنگی‌های داخلی مربوط دانست؛ نه اینکه از اختیارات و قدرت باقری کنی پس از درگذشت رئیسی کاسته شده باشد.

اکنون نزدیک به سه‌سال و نیم از زمانی که امکان احیای برجام وجود داشت، گذشته و شرایط، هم به لحاظ فنی و هم سیاسی تغییر بسیاری کرده است، دیگر مشکل می‌توان تصور کرد که برجام ۹۴ به همان شکل قبلی قابل احیا باشد. اکنون غنی‌سازی در ایران بسیار پیشرفت کرده و به نظر نمی‌رسد که پیش‌فرض آمریکا در مورد یک‌سال زمان بعد از نقطه گریز هسته‌ای، مفروضی قابل تحقق باشد. به‌علاوه، جو سیاسی در داخل آمریکا ممکن است دیگر اجازه رفع تحریم‌ها را ندهد. ضمن اینکه برای ایران نیز ممکن است دیگر امحای تمام پیشرفت‌ها در حوزه غنی‌سازی آسان نباشد.

این دیدار که برای اولین بار توسط فایننشال تایمز در این هفته گزارش شد، اولین باری بود که مقامات ایرانی و آمریکایی مذاکرات حضوری - هرچند غیرمستقیم - را پس از حدود هشت ماه انجام دادند. مقامات آمریکایی گفتند که ایران در ژانویه درخواست این دیدار را کرده بود و عمانی ها قویاً توصیه کردند که ایالات متحده بپذیرد.

سیاست‌های خاورمیانه‌ای آمریکا، به ویژه راهبرد کاخ سفید در خصوص اسرائیل، همچون نگاه آمریکا به ایران تابع یک سری سیاست‌ها و دکترین تدوین شده است. هر کسی در آمریکا می‌خواهد رئیس جمهور شود باید در لابی یهودی‌ها قسم بخورد که از امنیت اسرائیل دفاع می‌کند. اسرائیل برای آمریکا یک اصل است و روسای جمهور فارغ از نگاه سیاسی و شخصی خود باید به این اصول وفادار و پایبند باشند.

ایالات متحده برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای با قابلیت حمل بالستیک، همچنان مسیر دیپلماتیک را در پیش خواهد گرفت.

در آستانه سفر احتمالی وزیر امور راهبردی اسرائیل به آمریکا، شورای امنیت سازمان ملل متحد روز سه‌شنبه در بیانیه‌ای درباره «وضعیت انسانی وحشتناک و به‌سرعت رو به وخامت» در نوار غزه ابراز نگرانی کرده است. اعضای شورای امنیت سازمان ملل در بیانیه خود، افزایش فوری کمک‌ها به نوار غزه را ضروری دانستند و از همه طرف‌ها خواستند با هماهنگ‌کننده امور بشردوستانه و بازسازی سازمان ملل در غزه همکاری کنند.