برچسب: نفت

تأثیر سیاست خارجی آمریکا بر بنیادهای بازار نفت به گونه‌ای است که می‌تواند صادرات نفت ایران را به طور جدی به چالش بکشد و اگر دولت جدید ترامپ، تصمیم بگیرد به عرصه رویارویی مستقیم با ایران بازگردد، برای خروج نفت ایران از بازار، روی مجموعه سیاست‌هایی که در بالا به آن اشاره شد، حساب باز خواهد کرد.

روسیه و عربستان سعودی در حالت همکاری متقابل سودمند هستند، اما این همکاری بر اساس یک دستورکار محدود در خصوص ثبات بازار نفت شکل گرفته است که ممکن است پایه‌ای متزلزل برای یک رابطه پایدار باشد. این دو کشور، با وجود اشتراک در رویکرد‌های ضدغربی و تمایل به یک جهان چندقطبی، به یکدیگر نزدیک‌تر شده‌اند. هر دو کشور، به‌عنوان قدرت‌های منطقه‌ای جاه‌طلب، اما رو به افول با آرزو‌های جهانی، جایگاه طبیعی در اردوگاه ژئوپلیتیکی چین دارند، اما شانس محدودی برای تحقق این آرزو‌ها وجود دارد.

وعده ترامپ برای افزایش تولید انرژی آمریکا می‌تواند باعث کاهش قیمت نفت به 60 دلار در هر بشکه شود. این نشان می‌دهد که ترامپ نه تنها از سوی کشورهای حاشیه خلیج فارس، بلکه از سوی صنعت انرژی ایالات متحده نیز که به دنبال متعادل کردن عرضه و تقاضا برای حفظ قیمت‌هاست، با فشار مواجه خواهد شد.

عبور از اقتصاد وابسته به نفت به زعم تحلیل‌گران برای عربستان کار ساده‌ای نخواهد بود و هم اکنون عربستان دچار کمبود بودجه نیز است .

صندوق سرمایه‌گذاری دولتی عربستان به‌شدت درحال به نمایش گذاشتن قدرت مالی خود است و از شرکت‌های خارجی می‌خواهد براساس شرایط آن تجارت کنند. در سال‌های گذشته غول‌های مالی برای جمع آوری پول و سرمایه‌گذاری از سراسر جهان به این رویداد می‌رفتند، درحالی که حالا با کشوری مواجه هستند که بیشتر از هر زمانی روی اقتصاد خود تمرکز کرده است.

تهدید به وقوع جنگ نفتی بیانگر آن است که نه کشور‌های منطقه و نه ایالات متحده، هیچ‌یک راهبردی روشن و کارآمد برای مقابله با تبعات چنین بحرانی در اختیار ندارند. این مسئله به‌ویژه با توجه به عدم اطمینان درباره موفقیت بایدن در منصرف کردن بنیامین نتانیاهو از حمله به بنادر و پالایشگاه‌های ایران نگران‌کننده است؛ آن‌هم در حالی که در آستانه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، ممانعت از وقوع درگیری برای جو بایدن ضروری و حیاتی است. این تنها نمونه‌ای از ضعف در سیاست‌گذاری آمریکا در منطقه نیست.

درصورت حمله اسرائیل به زیرساخت‌های نفتی ایران جلوگیری از تشدید تنش بسیار دشوار خواهد بود.

باب مک‌نالی، رئیس شرکت تحقیقاتی «رپیدان انرژی گروپ» (Rapidan Energy Group)، و مشاور انرژی کاخ سفید در دوران ریاست جمهوری جورج بوش، پیش‌بینی می‌کند: «به احتمال زیاد وارد چرخه‌ای از حملات و واکنش‌های متقابل بین اسرائیل و ایران می‌شویم؛ زمانی که این چرخه آغاز شود، همه چیز به‌طرز غیرقابل پیش‌بینی پیش خواهد رفت.»

کشورهایی که از ذخایر غنی منابع طبیعی همچون نفت و گاز برخوردارند، عموما با چالش‌های پیچیده‌ای در مدیریت این ثروت مواجه‌اند. درآمدهای حاصل از این منابع می‌تواند به عنوان محرکی قدرتمند برای رشد اقتصادی و توسعه زیرساخت‌ها عمل نماید. با این حال، وابستگی بیش از حد به این منابع می‌تواند به پدیده «نفرین منابع» منجر شود که در آن، اقتصاد کشور به شدت به نوسانات قیمت جهانی وابسته شده و از رشد سایر بخش‌ها باز می‌ماند.

در سال‌های2002 تا 2014، قطر 70 درصد بیشتر از ایران گاز استخراج کرده و از آن زمان این رقم دو برابر شده است. قطر قراردادهایی به ارزش 29 میلیارد دلار با شرکت‌های غربی برای افزایش 30 درصدی تولید تا سال 2026 منعقد کرده و پیش‌بینی می‌شود کل تولید گاز قطر از پارس جنوبی تا سال 2030 به 740 میلیون مترمکعب در روز برسد در حالی که پیش‌بینی می‌شود تولید ایران از این میدان تا سال 2026 به بیش از 30 درصد کاهش یابد.

عربستان سعودی برای تعادل بودجه به قیمت نفت 96 دلار در هر بشکه نیاز دارد، که بیش از 20 دلار بالاتر از سطح فعلی نفت برنت است. بلومبرگ اکونومیکس همچنین پیش‌بینی کرده که با در نظر گرفتن هزینه‌های داخلی صندوق ثروت ملی عربستان، قیمت تعادلی نفت در بودجه به 112 دلار می‌رسد. سوال کلیدی برای ریاض این است که ضعف فعلی در بازار نفت چه تاثیری بر امور مالی و سیاست تولید این کشور خواهد داشت.

در ماه‌های پیش از جشن تولد 30 سالگی محمد بن سلمان، تقریباً یک دهه پیش، فرزند پادشاه عربستان سعودی که هنوز به عنوان ولیعهد معرفی نشده بود، هدیه‌ای گرفت که کلیدی حیاتی برای باز کردن قفل آینده این پادشاهی بود: اختیار کامل صندوق سرمایه‌گذاری عمومی پادشاهی سعودی.

معاملات آتی نفت روز چهارشنبه پس از ترور اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس در ایران و احتمال بالاگرفتن تنش‌ها در خاورمیانه بیش از یک دلار در هر بشکه افزایش یافت؛ با اینحال قیمت‌ها همچنان تحت فشار نگرانی‌ها از کاهش تقاضای چین (بزرگترین واردکننده نفت جهان) قرار دارند.

در دو سال گذشته، یعنی از سال 1401 تا سال 1402، هم حجم تجارت غیرنفتی بالا رفته و هم صادرات نفت ایران افزایش یافته است. این دو رخداد سبب شده تا سهم خالص صادرات از کیک اقتصاد تا حدودی افزایش یابد و ابتدا به 8.4 درصد و بعد به 9.06 درصد برسد. با این حال، همچنان سهم صادرات از اقتصاد ایران کمتر از 20 درصد است که نشان می‌دهد ظرفیت‌های خالی زیادی برای استفاده تاجران و سرمایه‌گذاران مغفول مانده است.

با توافق برجام، اقتصاد ایران بدون درآمد نفت حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان بزرگ شده و نرخ رشدی معادل ۹.۳ درصد تجربه کرد. اثرات مثبت برجام در بخش نفت و گاز بیشتر انعکاس یافته است. حجم حقیقی اقتصاد با احتساب نفت حدود ۱۰۰ همت افزایش یافته و نرخ رشد آن از صفر به ۱۴.۲ درصد رسیده است. ارزش افزوده بخش نفت و گاز در سال ۹۵ حدود ۱۶۰ هزار میلیارد تومان بود، ولی همچنان کمتر از این مقدار در اواسط دهه هشتاد بود. این بخش در سال ۸۶ ارزش افزوده‌ای بیش از ۱۸۰ هزار میلیارد تومان داشته است.