برچسب: چالش

ترکیه خود را پیروز میدان خواهد دید، چون گروه‌های مورد حمایت آن به قدرت می‌رسند. قطعا هر رژیمی سر کار بیاید طرفدار ترکیه خواهد بود. البته روسیه از روی کار آمدن برخی جریانات اسلامگرا در سوریه خشنود نخواهد بود لذا مشخص نیست تا چه اندازه برای آینده پس از بشار آمادگی داشته باشد. آن چه قابل پیش بینی است اینکه اگر این گروه‌ها به قدرت برسند، سرآغاز اختلافات آنها خواهد بود. جریانات سکولار با جریانات اسلامگرا سازگاری ندارند. علوی‌ها هیچ یک را برنمی تابند. کرد‌ها نیز به دنبال تحکیم خودمختاری در شمال هستند. امکان تجزیه سوریه نیز دور از ذهن نیست که خواست اسرائیل است. علوی‌ها مناطق لاذقیه و غرب سوریه را متعلق به خود میدانند. اهل سنت در جنوب سوریه و کرد‌ها هم در شمال حضور دارند.

چهار سال پیش، زمانی که ترامپ قدرت را ترک کرد، هوش مصنوعی بیشتر شبیه داستان‌های علمی-تخیلی بود تا واقعیتی نزدیک. اما اکنون، این مفهوم با سرعتی چشمگیر به واقعیت نزدیک می‌شود. علاوه بر آن، هوش مصنوعی پیشرفته (A.S.I) نیز ممکن است روزی از مرز‌های تخیل فراتر رفته و به دنیای واقعی وارد شود.

آقای ترامپ ممکن است برخی سیاست‌های بلندمدت را برای تقویت قدرت آمریکا دنبال کند، از جمله بازسازی صنایع دفاعی و افزایش بودجه نظامی. با این حال، مشکل اینجاست که گرایش‌های انزواگرایانه و حمایت‌گرایانه او می‌تواند به تضعیف اتحاد‌های آمریکا منجر شود. در عوض، دولت ترامپ به احتمال زیاد به سراغ راه‌حل‌های غیرمتعارف و گاه شوکه‌کننده خواهد رفت.

تأثیر سیاست خارجی آمریکا بر بنیادهای بازار نفت به گونه‌ای است که می‌تواند صادرات نفت ایران را به طور جدی به چالش بکشد و اگر دولت جدید ترامپ، تصمیم بگیرد به عرصه رویارویی مستقیم با ایران بازگردد، برای خروج نفت ایران از بازار، روی مجموعه سیاست‌هایی که در بالا به آن اشاره شد، حساب باز خواهد کرد.

دوره نخست ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ برای بسیاری تجربه‌ای سخت، ناامیدکننده و گاه حتی نگران‌کننده بود و شاید همین امر باعث شد که او در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ شکست بخورد. حالا که او به قدرت بازمی گردد، انتظار می‌رود که کشور با چالش‌ها و پیچیدگی‌های جدیدی روبه‌رو شود. در ادامه به ده پیامد احتمالی انتخابات ریاست جمهوری در سال ۲۰۲۴ نگاهی می‌اندازیم.

روابط پرتنش ترکیه با غرب و تعامل فرصت‌طلبانه آن با روسیه، بخشی از تلاش اردوغان برای بازتعریف جایگاه ترکیه در عرصه جهانی است. این کشور، مانند بسیاری از قدرت‌های میانه، سیاستی محتاطانه را دنبال می‌کند که در آن منافع مالی، اقتصادی و سیاسی در سطح بین‌المللی در اولویت قرار دارد. برای درک بهتر این روابط و پیش‌بینی آینده آن، نیاز به تحلیلی عمیق‌تر از پویایی‌های موجود است تا بتوان ترکیه را به هم‌سویی بیشتر با متحدان ناتو ترغیب کرد.

مسعود نیلی، اقتصاددان و استاد دانشگاه

دو گروه مانع بر سر راه چنین دولتی، ذی‌نفعان رانتی وضع موجود و خشک‌سرانی هستند که هیچ انعطافی را برنمی‌تابند. ذی‌نفعان رانتی بسیار گسترده و بسیار پرقدرت شده‌اند. هرچه ناترازی‌ها بزرگ‌تر، بهره‌مندی آن‌ها بیشتر و در نتیجه تلاش آن‌ها برای عدم انجام اصلاحات اقتصادی هم بیشتر و متاسفانه، موثرتر خواهد بود. ذی‌نفعان ناترازی‌های مالی مرتبط با بودجه عمومی شامل صندوق‌های بازنشستگی، کارمندان دولت و دریافت‌کنندگان یارانه‌های نقدی و بخشی از یارانه‌های کالاهای اساسی را می‌توان ذی‌نفعان معیشتی دانست. درحالی‌که ذی‌نفعان ناترازی‌های مرتبط با نظام بانکی، ارز و نیز انرژی در حوزه کسب‌وکار و نه خانوار را می‌توان عمدتا در گروه بهره‌مندانِ رانتی محسوب کرد.

ناترازی‌های مالی و زیست محیطی، التهاب در روابط خارجی و شکاف‌های اجتماعی و فرهنگی بین نسلی سه مساله اصلی نظام حکمرانی کشور هستند که باید برای رفع آنها چاره‌اندیشی شود.

تا قبل از دهه ۵۰، اقتصاد ایران شبیه اقتصادهای در حال توسعه مثل کره جنوبی و چه بسا بهتر بود اما از اوایل دهه ۵۰ به واسطه جهش قیمت نفت و افزایش تولید نفت، درآمدهای نفتی هنگفتی نصیب کشور شد و ارزهای نفتی به تار و پود اقتصاد ایران که به طور طبیعی در حال رشد بود، تزریق شد.

پرسش‌های بسیاری در این زمینه مطرح است اما به نظر می‌رسد چالش مهمی که پیش روی مسئولین دولت، در این بازه کمتر از دو ماه قرار دارد، تثبیت شرایط اقتصادی در کوتاه‌مدت و مدیریت شرایط روانی و انتظارات اقتصادی خواهد بود.در چنین شرایطی چه سیاست‌ها و اقداماتی می‌تواند به دولت موقت یا دولت انتقالی کمک کند؟

ما نباید فریب رشد اقتصادی این دو سه سال اخیر را بخوریم و دولتی‌ها باید از مسوولان ذی‌ربط و سیاستگذاران بپرسند که پیش‌بینی‌شان از وضعیت رشد اقتصادی ما در سال ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴ چه خواهد بود. یقین داشته باشید که شرایط اینطور نمی‌ماند. این رشد اقتصادی، درواقع رشد نبوده است؛ ما این ماشین را هل دادیم و خودش حرکت نکرده است. با استمرار نرخ تورم ۲۰ درصدی که تا سال ۹۴ در اقتصاد ما نمایان بود، ما این مشکلا فعلی را برای دهه دوم سده ۱۴۰۰ پیش‌بینی می‌کردیم، اما با تغییرات شتابان در نرخ تورم، ما با این چالش‌ها چندسال است که دست‌و‌پنجه نرم می‌کنیم. اسناد بالادستی ما نیز فاقد اعتبار شده‌اند.

آینده این انتخابات و تاثیری که قرار است روی کشور ما بگذارد از چالش‌های سال ۱۴۰۳ خواهد بود.

همایون کاتوزیان، اقتصاددان و تاریخ‌نگار در نظریه «ایران، جامعه کوتاه‌مدت» می‌گوید مجموعه شرایط و تحولات تاریخی ویژگی‌ای را در تاریخ و جامعه ایران ساخته که گاهی ردش را در چنین ضرب‌المثل‌هایی می‌توان پیدا کرد؛ به‌طور مثال «از این ستون به اون ستون فرجه» یا «سیب رو که بندازی هوا هزار تا چرخ می‌خوره».بنابراین آینده هیچ‌گاه معلوم نیست و هر آن ممکن است همه‌چیز زیرورو شود. با این وجود تحلیل کارشناسان اجتماعی می‌تواند برای پیدا کردن دید بهتر از جامعه راهگشا باشد.

یکی از بزرگترین تحولاتی که در دهه گذشته در جامعه ایالات متحده رخ داده است، انقلابی در ارزیابی اخلاقی خود این کشور بوده است. در بیشتر تاریخ این کشور، مردم آن به نسخه‌ای از استثناگرایی آمریکایی اعتقاد داشتند که بر اساس آن کشورشان الهام‌بخش مردمان تحت ستم در سراسر جهان خواهد بود.