به نقل ازصدانیوز ،درحالی‌که برخی از نمایندگان مجلس قانون‌گذاری ایران دنبال این هستند که وزیر صنعت ایران را به دلیل افزایش قیمت خودروسازان استیضاح کنند . در شرایطی که افزایش هزینه تولید و قیمت تمام‌شده راهی برای خودروسازان برای سر به سرکردن دخل‌وخرج باقی نمی‌گذارد این رفتار با صنعت خودرو که موتور رشد و توسعه […]
به نقل ازصدانیوز ،درحالی‌که برخی از نمایندگان مجلس قانون‌گذاری ایران دنبال این هستند که وزیر صنعت ایران را به دلیل افزایش قیمت خودروسازان استیضاح کنند . در شرایطی که افزایش هزینه تولید و قیمت تمام‌شده راهی برای خودروسازان برای سر به سرکردن دخل‌وخرج باقی نمی‌گذارد این رفتار با صنعت خودرو که موتور رشد و توسعه صنعت ایران در دوره ریاست جمهوری روحانی به‌حساب می‌آید سقوط تولید در این صنعت خطر نابودی ده‌ها هزار شغل را بیش‌ازپیش می‌کند.
رادیو فارسی‌زبان فرانسه درباره روزهای سخت این صنعت تفسیری دارد که در زیر می‌خوانید.پ
از رؤیا تا کابوس
صنعت خودروسازی ایران دچار بحران شده است. این بحران از هنگام خروج آمریکا از توافق اتمی در ماه مه گذشته و بازگشت تدریجی تحریم‌ها بیش‌ازپیش تشدید شده است. بازگشت تحریم‌های آمریکا موجب سقوط و نوسانات شدید پول ملی ایران و در همان حال، بحران تولید در بخش‌های مختلف صنعتی در ایران، خصوصاً صنعت خودروسازی این کشور شده است. صنعت خودروسازی ایران پس از نفت، بزرگ‌ترین صنعت این کشور محسوب می‌شود. صنعت خودروسازی ایران پیش از آغاز تحریم‌های آمریکا با تولید حدود یک‌میلیون دستگاه خودرو در سال، در رتبه‌ی اول خاورمیانه ازنظر کمیت تولید خودرو قرار داشته است. توافق اتمی وین که با بازگشت تدریجی خودروسازان خارجی خصوصاً خودروسازان فرانسوی پژو و رنو و ایجاد شرکت‌های مشترک تولیدی با خودروسازان اصلی ایران، مانند ایران‌خودرو و سایپا همراه بود، چشم‌انداز روشنی را در این بخش گشود. پیش از راه‌یابی دونالد ترامپ به کاخ سفید، دست‌اندرکاران صنعت خودروسازی و بسیاری از مردم ایران انتظار دو برابر شدن تولید خودرو- در محدوده دو میلیون دستگاه در افق سال ۲۰۲۰ میلادی، افزایش کیفیت خودرو و همچنین صادرات گسترده تولیدات داخلی را داشتند. آنان با خوش بینی بسیار زیاد، رؤیای مبدل شدن ایران به یکی از مهم ترین قطب های خودروسازی در جهان را می دیدند. رؤیایی که با بازگشت تحریم‌های بسیار شدید آمریکا علیه ایران فرو ریخت. برخورد با واقعیت ها و تحمل آن بسیار سخت است. خصوصاً زمانی که دریابیم، نه تنها امیدها به آینده از بین رفته است، بلکه هر آنچه پیش تر داشتیم نیز دچار خسران و کاستی شده است
سقوط ۵۷ درصدی تولید خودرو در ایران در آبان
تازه ترین گزارش وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان می دهد که تولید انواع خودرو در آبان ماه امسال نسبت به ماه مشابه در سال گذشته با کاهش بیش از ۵۷ درصدی همراه بوده است. این گزارش همچنین نشان می دهد که در هشت ماهه نخست امسال تولید انواع خودرو در ایران نسبت به مدت مشابه در سال گذشته در حدود ۲۵ درصد کاهش یافته و از ۹۶۰ هزار و سه دستگاه به ۷۲١ هزار و ۳۶۳ دستگاه کاهش یافته است.در آبان ماه امسال تولید انواع سواری با کاهش ۲‚۵۸ درصدی همراه بوده و از ١۲۶ هزار و ١۳۵ دستگاه در آبان ماه سال گذشته به ۵۲ هزار و ۷۲۳ دستگاه رسیده است.در این مدت تولید انواع وانت با کاهش ۴۶ درصدی همراه بوده و از ۷۵۶۹ دستگاه در آبان ماه سال گذشته به ۴۰۸۴ دستگاه رسیده است.آبان ماه امسال تولید انواع اتوبوس نیز نزدیک به صد درصد کاهش یافته و با افت ۴‚۹۹ درصدی از ١۶۳ دستگاه در آبان ماه ١۳۹۶ به یک دستگاه رسیده است.تولید انواع کامیونت، کامیون و کشنده نیز ۶‚۵۲ درصد کاهش یافته و از ١۳۴۵ دستگاه در آبان ماه سال گذشته به ۶۳۷ دستگاه کاهش یافته است.طی این مدت تنها تولید مینی‌بوس و میدل‌باس در ایران افزایش یافته و از ١۲۳ دستگاه در آبان ماه ١۳۹۶ به ١۶۴ دستگاه در آبان ماه سال جاری رسیده است.
زیرساخت های توسعه وجود دارد
نگاهی گذارا به بافت و زیرساخت‌های صنعت خودوری کشور نشان میدهد که به رغم مشکلات بسیار زیاد در حوزه کیفیت، ایران از جمله نادر کشورهای نوخاسته جهان بوده است که زیر ساخت های لازم صنعت خودرو در آن گسترش یافته است و در صورت تحقق سه شرط اساسی، یعنی رفع مشکلات ژئوپلتیک، شفافیت در ارتباطات اقتصادی و مالی و خصوصی سازی به معنای واقعی کلمه، این بخش می تواند شکوفا شود.
شرکت‌های بالا دستی صنعت خودرو ایران
در بخش بالا دستی صنعت خودرو ایران، خودروسازان قرار گرفته اند. آنها عمدتاً دولتی هستند و شائبه نفوذ شبکه های مافیایی در آنها که به مافیای خودرو ایران معروف شده است، بر سر زبان هاست.سایپا و ایران‌خودرو نزدیک به ۹۰ درصد تولیدات داخلی خودرو را تامین می‌کنند.از مهمترین خودروسازهای ایران می‌توان به سایپا و ایران‌خودرو اشاره کرد که بر اساس آخرین آمار منتشرشده، قریب به ۹۰ درصد نیاز داخلی خودرو را تامین می‌کنند. اما در سال‌های اخیر، شرکت‌های نوظهور دیگری قد علم کرده و محصولاتی را به بازار تزریق کرده‌اند. گروه خودروسازی بهمن، کرمان موتور، پارس خودرو و مدیران خودرو تنها بخشی از این شرکت‌ها هستند.
ایران‌خودرو
ایران‌خودرو در سال ١۳۴١ با سرمایه ١۰۰ میلیون ریال راه‌اندازی شد. این شرکت در حال حاضر، بزرگ‌ترین شرکت خودروسازی ایران به شمار می‌رود. مهمترین محصولات ایران‌خودرو شامل خودروهای خانواده‌ی پژو و سمند هستند و عمدتا در رده‌ی قیمتی ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومان قرار دارند.
سایپا
سایپا که مخفف عبارت فرانسوی «شرکت سهامی ایرانی تولید خودرو» (Société Annonyme Iranienne de Production Automobile) است، در سال ١۳۹١ با تولید بیش از ۴۷۰ هزار خودرو، دومین شرکت خودروساز ایران لقب گرفت. این شرکت بیش از ۴۰ درصد از سهم بازار خودروی ایران را در اختیار دارد و عمده‌ترین محصول تولیدی آن پراید است. از دیگر خودروهای ساخت سایپا می‌توان به تیبا، مگان و لوگان (ال ۹۰) اشاره کرد.
پارس خودرو
پارس خودرو را می‌توان به عنوان اولین شرکت ایرانی سازنده‌ی خودروهای اسپورت دانست. این شرکت در حال حاضر به مونتاژ و فروش چند مدل از خودروهای رنو و برلیانس می‌پردازد. شرکت سایپا با در اختیار داشتن ۸۵ درصد از سهام پارس خودرو، بزرگ‌ترین سهام‌دار آن به شمار می‌رود. در کنار سایپا و ایران‌خودرو، پارس خودرو را می‌توان نامزد جدی بهترین شرکت خودروسازی ایران دانست.
کرمان موتور
شرکت کرمان موتور در سال ١۳۷۳ تاسیس شد و به انجام فعالیت‌هایی نظیر ساخت، مونتاژ و فروش اتومبیل به همراه ارایه‌ی خدمات پس از فروش پرداخت. یکی از اولین خودروهای ساخت کرمان موتور، دوو سیلو بود که پس از فروش دوو به شرکت جنرال موتورز آمریکا، عملا امکان تولید این خودرو در ایران از بین رفت. اما کرمان موتور در سال ١۳۸۵ با لیفان چین قراردادهایی امضا کرد و پس از آن، شاهد حضور این خودروی چینی در بازار ایران بودیم.
گروه خودر سازی بهمن
گروه بهمن یکی از قدیمی‌ترین شرکت‌های خودروساز ایرانی است که فعالیت خود را از سال ١۳۳١ با تولید وانت‌های سه‌چرخ مزدا آغاز کرد. در حال حاضر، خودروهای سواری این شرکت شامل مزدا ۳ جدید و دو مدل بسترن هستند در حالی که عمده فعالیت گروه بهمن تولید خودروهای وانت، کامیون، مینی‌بوس و ون است.شرکت خودروسازی مدیران خودرو از زیرمجموعه‌های شرکت کرمان موتور است و فعالیت خود را از سال ١۳۸١ در منطقه ویژه اقتصادی ارگ جدید بم آغاز کرد. عمده فعالیت این شرکت، مونتاژ اتومبیل‌های چری است که از پرفروش ترین خودروهای ایران نیز هستند. چند مدل ام و ام و تیگو از مهمترین محصولات مدیران خودرو به شمار می‌روند.
کارمانیا
شرکت اتومبیل‌سازی کارمانیا هم همانند مدیران خودرو، یکی از زیرمجموعه‌های کرمان موتور به‌حساب می‌آید. این شرکت در سال ١۳۸۶ فعالیت خود را در منطقه ویژه اقتصادی ارگ جدید بم آغاز کرد. در حال حاضر، تمرکز شرکت کارمانیا بر روی مونتاژ و فروش خودروهای بی وای دی BYD است.
بخش پائین دستی صنعت خودرو
در بخش پائین دستی صنعت خودروسازی ایران در حدود ۱۲۰۰ شرکت بزرگ و کوچک قطعه ساز وجود دارد که به ادعای برخی از مقامات اقتصادی صنعتی کشور و برخی از دست اندار کاران صنعت خودرو اکثریت قطعات خودرو های ایران در کارخانه های مختلف این قطعه سازان تولید می‌شود.از هنگام بازگشت تحریم‌های آمریکا بحران نزد قطعه سازان بیش ازخودروسازان محسوس است. در حدود ۲۰۰هزار نفر در این بخش بیکار شده اند. همچنین ١۰۰ شرکت قطعه ساز تعطیل شده است.آرش محبی‌نژاد، دبیر انجمن قطعه‌سازان همگن در این رابطه می‌گوید: از ابتدای امسال به دلیل تحریم‌های ترامپ، صد هزار نفر تعلیق یا تعدیل شده اند که معادل ۲۰ درصد از کل اشتغال مستقیم قطعه‌سازی در ایران است. با شروع تحریم‌های ثانویه ظرف دو هفته اخیر ۱۷ درصد که معادل ۹۰ هزار نفرند نیز به جمع بیکاران این صنعت اضافه شده‌اند.بدین ترتیب تا اواخر آبان ماه، حدود ۲۰۰ هزار نفر از کارگران قطعه‌ساز بیکار شده‌اند و اگر درنظر بگیریم که در کل ۵۵۰ هزار کارگر در صنایع قطعه‌سازی در سطوح مختلف مشغول به کار بوده اند، رقمِ ۲۰۰ هزار نفر، عمق فاجعه‌بار خود را در بخش پائین دستی صنعت خودرو در ایران نشان میدهد.آرش محبی‌نژاد برآورد می‌کند که بیکار شدن ۱۰۰ هزار کارگر دیگر در موج سوم تعدیل‌ها محتمل است و این موضوع به معنای بیکاری ۳۰۰ هزار کارگر قطعه‌ساز کشور تا پایان آذرماه است؛ یعنی تا پایان آذر، بیش از نیمی از کارگران قطعه‌ساز کشور تعدیل شده‌اند. این خبر دردناک، تولید و شهرک‌های صنعتی کشور را به‌طور جدی تهدید می‌کند. محبی‌نژاد می‌گوید: در طی دو موجِ تعدیل، یعنی تا قبل از میانه آبان ماه ۹۷ تعداد ۱۰۰ واحد قطعه‌سازی از ۱۲۰۰ کارخانه فعال در این حوزه، فعالیت خود را به حالت تعلیق درآورده‌اند؛ تعدادی نیز میزان شیفت‌های کاری و نرخ تولید خود را به میزان قابل توجهی کاهش داده‌اند.این اخبار به معنای آسیب‌دیدگی اشتغال صنعتی کشور است؛ واحدهای قطعه‌سازی به عنوان زیرساخت‌های صنعت نوپای خودوری کشور، همگی در معرض خطر جدی هستند.
دوبعد اصلی بحران
یکی بعد خارجی که ناشی از بازگشت تحریم‌های آمریکا است. در اثر تحریم ها، اکثریت قریب به اتفاق خودروسازان خارجی دارنده تکنولوژِی پیشرفته، یا بازار ایران را ترک کرده اند و یا پروژه ورود به بازار ایران را تعلیق کرده اند.در همین حال، تحریم‌های فرا سرزمینی بانکی و مالی آمریکا تعاملات مالی شرکت‌های بالا دستی و پائین دستی صنعت خودروسازی ایران را مختل کرده است. دسترسی قطعه سازان به مواد اولیه مشکل شده است.در بعد داخلی، نوسانات شدید قیمت ارز طی ماه های اخیرصنعت خودرو کشور را به حالت نیمه فلج درآورد است.در همین حال، گسترش رکود تورمی در اقتصاد ایران به قدرت خرید اکثریت مردم ایران آسیب های جدی وارد کرده است. در چنین شرایطی مردم توانایی پرداخت افزایش قیمت خودرو های تولید شده در ایران را ندارند. خودروسازان نیز ضمن کاستن از کیفیت خودروها، تلاش می کنند تا فشارهای هزینه ای را بر دوش قطعه سازان بیاندازند.در چنین شرایطی می توان از قفل شدن بازار خودرو در ایران و گسترش بحران در صنعت خودروسازی ایران سخن راند.
