سوئد، نروژ، ایرلند و اسپانیا مدتهاست که با فلسطینیها همدردی میکنند. بریتانیا نیز با برخی اظهارنظرها نشان داده که میتواند در بحبوحه سرخوردگی عمیقتر از امتناع طولانیمدت اسرائیل – به ویژه در دوران نتانیاهو – از پیشروی به سمت راهحل دو کشوری، به ایده به رسمیت شناختن کشور مستقل فلسطین فکر کند.
به گزارش نبأخبر،هرچه رژیم اسرائیل بیشتر در رفح پیشروی می کند در سطح بین المللی انزوای بیشتری را تجربه می کند. تنها در چند روز اخیر بحث درخواست دادستان دیوان بین المللی کیفری برای صدور دستور بازداشت بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم اسرائیل به اتهام جنایت جنگی و امروز اقدام دولت های نروژ، اسپانیا و ایرلند مبنی بر اینکه قصد دارند کشور فلسطین را به رسمیت بشناسند، فشار بین المللی بسیاری بر تل آویو وارد کرده است.
نروژ که در طول سال ها نقش محوری در دیپلماسی برای صلح در خاورمیانه ایفا کرده و میزبان مذاکرات صلح اسرائیل و فلسطین در آغاز دهه 1990 که منجر به توافق اسلو شد، بود اکنون می گوید که برای حمایت از صداهای میانه رو در بحبوحه جنگ غزه، کشور مستقل فلسطین باید به رسمیت شناخته شود.
نخست وزیر نروژ می گوید که «در بحبوحه یک جنگ، با دهها هزار کشته و زخمی، ما باید تنها جایگزینی را که برای اسرائیلیها و فلسطینیها راهحل سیاسی ارائه میدهد زنده نگه داریم. جایگزین دو کشور که در کنار هم در صلح و امنیت زندگی کنند.»
از سوی دیگر نخست وزیر اسپانیا، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل را به انجام قتل عام در غزه و به خطر انداختن راه حل دو دولتی متهم کرد. او در سخنانی گفت: ما باید از تمام منابع سیاسی در اختیار خود استفاده کنیم تا با صدای بلند و واضح بگوییم که اجازه نخواهیم داد امکان راه حل دو کشور با زور از بین برود زیرا این تنها راه حل عادلانه و پایدار برای پایان دادن به این درگیری وحشتناک است.
نخست وزیر ایرلند، گفت که انتظار دارد کشورهای دیگر نیز در هفته های آینده به ایرلند، اسپانیا و نروژ بپیوندند تا کشور فلسطین را به رسمیت بشناسند. او ادامه داد که ایرلند در به رسمیت شناختن کامل فلسطین و حق آن برای وجود امن و در صلح با همسایگان خود صریح است و به همین دلیل خواستار بازگرداندن فوری همه گروگان ها ( اسرا) در غزه شد.
گاردین در گزارشی تفصیلی به مهم ترین پرسش ها در این باره پاسخ داده است:
آیا جدول زمانی برای شناسایی وجود دارد؟
نروژ، اسپانیا و ایرلند گفته اند که فلسطین را در 28 می رسما به رسمیت می شناسند.
آیا این اولین بار است که کشورهای اروپایی فلسطین را به رسمیت می شناسند؟
اصلا. سوئد اولین کشور اتحادیه اروپا بود که کشور فلسطین را در اکتبر 2014 به رسمیت شناخت. وزیر امور خارجه سوئد در آن زمان گفت: «این گام مهمی است که حق فلسطینیان برای تعیین سرنوشت را تأیید میکند. ما امیدواریم که این راه را به دیگران نشان دهد.»
سایر کشورهای عضو اتحادیه اروپا که قبلاً یک کشور فلسطین را به رسمیت شناخته اند عبارتند از: بلغارستان، قبرس، جمهوری چک، اسلواکی، مجارستان، مالت، لهستان و رومانی .
این اقدام چه معنایی برای روند صلح دارد؟
تعداد زیادی از کشورها در حال حاضر فلسطین را به عنوان یک کشور مستقل به رسمیت می شناسند، اما حرکت به سمت به رسمیت شناختن، به ویژه در میان کشورهای اروپایی، پیامدهای مهمی خواهد داشت. شاید مهم ترین پیام ها این باشد که چگونه به رسمیت شناختن کشور مستقل فلسطین به متزلزل شدن مالکیت ایالات متحده بر روند صلح اسرائیل – فلسطین از زمان مذاکرات و توافق صلح اسلو اشاره می کند.
در شرایطی که روند صلح تا حد زیادی رو به نابودی است، مقامات فلسطینی با جدیت تلاش می کنند تا در اروپا حامیانی برای ایده تشکیل کشور مستقل فلسطین که در دوره ترامپ به حاشیه رانده شد، پیدا کنند. در این دوره مسئله فلسطین با عادی سازی رابطه برخی کشورهای عربی با اسرائیل تحت لوای توافق ابراهیم و انتقال سفارتخانه امریکا به بیت المقدس به حاشیه رانده شد. برهمین اساس امروز فلسطینی ها احساس می کنند که ایالات متحده یک واسطه صادق نبوده است.
سوئد، نروژ، ایرلند و اسپانیا مدتهاست که با فلسطینیها همدردی میکنند. بریتانیا نیز با برخی اظهارنظرها نشان داده که میتواند در بحبوحه سرخوردگی عمیقتر از امتناع طولانیمدت اسرائیل – به ویژه در دوران نتانیاهو – از پیشروی به سمت راهحل دو کشوری، به ایده به رسمیت شناختن کشور مستقل فلسطین فکر کند.
از سوی دیگر کشورهایی مانند عربستان سعودی به عنوان بخشی از طرح «چشم انداز عربی» خود برای اجرای راه حل دو دولتی، خواستار به رسمیت شناختن فلسطین از سوی آمریکا و اروپا شده اند.
آیا این اقدام تأثیر عملی بر وضعیت فلسطینیان خواهد داشت؟
حرکت به سمت به رسمیت شناختن ممکن است شمشیر دولبه ای برای تشکیلات خودگردان فلسطین به ریاست محمود عباس باشد که در کرانه باختری حکومت می کند، جایی که عباس سالخورده از سال 2006 انتخابات پارلمانی برگزار نکرده است.
هر گونه انتظاری مبنی بر اینکه آخرین به رسمیت شناخته شدن ها از سوی کشورهای اروپایی، شرایط اسفبار در کرانه باختری ، جایی که حملات نیروهای امنیتی اسرائیل و شهرک نشینان افزایش یافته را تغییر دهد به طور قطع زودهنگام خواهد بود .
با این حال، به رسمیت شناختن مستلزم حق تعیین سرنوشت فلسطینی ها است که می تواند به تقویت مجدد جامعه مدنی فلسطینی که در دوران عباس خفه شده ، کمک کند. شاید مهمترین چیز برای فلسطینیان این باشد: پذیرش اینکه آنها از حق آشکار و اساسی برای تعیین سرنوشت خود برخوردار هستند. اینکه آنها در این زمینه به اجازه اسرائیل نیاز ندارند.
این مسئله چه پیامدهایی برای اسرائیل دارد؟
از بیش از یک دهه پیش کلیشه ای در سیاست اسرائیل توسط ایهود باراک، نخست وزیر سابق ابداع شد مبنی بر اینکه اسرائیل به دلیل سیاست هایش در معرض خطر یک سونامی دیپلماتیک است. در هفته های اخیر، سونامی شروع به سقوط بر روی نتانیاهو کرده است.
در یک زنجیره که از چندی پیش آغاز شده شاهد درخواست دادستان دادگاه کیفری بین المللی برای بازداشت نخست وزیر و وزیر دفاع اسرائیل بودیم، پیش از آن نیز پرونده اسرائیل به دستور آفریقای جنوبی به اتهام نسل کشی در دادگاه بین المللی دادگستری مورد بررسی قرار گرفت.
ایالات متحده، بریتانیا و سایر کشورها اعمال تحریم ها را علیه شهرک نشینان خشن و گروه های راست افراطی که از آنها حمایت می کنند، آغاز کرده اند. اکنون سه کشور مهم اروپایی به طور یکجانبه تصمیم گرفته اند که کشور فلسطین را به رسمیت بشناسند.
در حالی که یک گسست عمیق در جامعه اسرائیل به خاطر بیزاری بین المللی از دولت راست افراطی نتانیاهو و نحوه پیشبرد جنگ غزه وجود دارد، اسرائیلی ها همزمان آگاه هستند که بیش از پیش با این رژیم به گونه ای که عضو منحوس جامعه جهانی است برخورد می شود . اسرائیل هر روز منزوی تر می شود . همه این مسائل تا حدی باعث افزایش شکافها در کابینه نتانیاهو شده و پرسشهای جدی در مورد اینکه دولت او تا چه زمانی میتواند دوام بیاورد، ایجاد کرده است.