نابودی فتح‌الشام، بند محرمانه بیانیه پایانی نشست آستانه

طبق گزارشات در پی انتشار برخی بندهای توافقنامه آستانه، این گروه، گروه‌های دیگر را هدف قرار داد. منابع آگاه سوریه که در جریان مذاکرات در آستانه بوده‌اند در مصاحبه با الشرق الاوسط گفتند که یک بند غیرعلنی در توافق وجود دارد که به تثبیت آتش‌بس و تثبیت نیروهای نظام هم‌پیمانانش از یک سو و تثبیت مخالفان از سوی دیگر در پایگاه‌های نفوذشان بود که در این میان جبهه النصره و داعش مستثنی شدند و آنها از توافق آتش‌بس مستثنی هستند و در نتیجه پس گرفتن پایگاه‌هایی از این گروه‌ تندرو یک اقدام قانونی است.

منابع در مصاحبه با الشرق الاوسط گفتند که این نکته که در توافق علنی نشده است باعث شده که گروه‌های مخالف و نظام با یکدیگر برای کنترل بر پایگاه‌های نفوذ النصره رقابت کنند و این بند فتح‌الشام را به یک کیکی تبدیل کرده است که طرف‌ها برای بلعیدن آن جهت افزایش نفوذ جغرافیایی خود رقابت می‌کنند و در نتیجه این مساله مخالفان را برای به دست آوردن این مناطق ترغیب می‌کند و توانایی آنها را برای در اختیار گرفتن سهمی بیشتر افزایش می‌دهد.

این بخش توافقنامه آستانه بر بندی مشابه در “توافق آنکارا” میان روسیه و ترکیه تمرکز می‌کند که به صراحت به این مساله می‌پردازد که فتح‌الشام هدف قرار خواهد گرفت. همین منابع گفتند که پس از “توافق‌ آنکارا” به گروه‌ها نسبت به ائتلاف با فتح‌الشام هشدار داده شد چراکه فتح‌الشام براساس توافق مشترک از سوی ترکیه و روسیه هدف قرار دارد.

منابع افزودند: در سایه ائتلافی که از آن توافقات منتشر شد جبهه النصره احساس کرده است که وارد مرحله جدیدی از محاصره شده و به همین دلیل نبرد علیه گروه‌ها را سرعت بخشیده و این امر النصره را برای حمله به احرار الشام در هفته قبل ترغیب کرد.

پس از آغاز عملیات جدید فتح‌الشام علیه تعدادی از گروه‌های مخالف که اولین گام این گروه پس از جدایی از القاعده بود، گروه‌های نظامی “میانه‌رو” علیه فتح‌الشام با هم تشکیلاتی را ایجاد کرده و نیرویی از احرار الشام، صقور الشام، جیش الاسلام و “تجمع فاستقم” به مناطق حومه شمالی ادلب و حومه غربی استان حلب رفته تا حمله فتح‌الشام به جیش المجاهدین را متوقف کنند.

کارشناسان و افراد مطلع از توافق میان گروه‌های نظامی میانه‌رو که در حال حاضر با تندروها در شمال سوریه می‌جنگند، این توافق را به تجربه از بین بردن داعش در سال ۲۰۱۴ در همین منطقه ربط می‌دهند چراکه در آغاز جنگی از سوی گروه‌های تندرو علیه داعش برای پایان دادن به حضور داعش در دو استان حلب و ادلب و ساحل سوریه و دیگر مناطق این کشور شروع شد.

طبق گفته عبدالرحمان الحاج، پژوهشگر سیاسی درخصوص گروه‌های تندرو می‌گوید که کنفرانس آستانه نزاع میان گروه‌ها با جبهه النصره را کلید زد و راه‌حل سیاسی و تلاش‌ها برای منزوی کردن النصره از اصول اساسی هستند.

الحاج گفت: فتح‌الشام در گذشته مورد حمایت گروه‌ها بود اما در حال حاضر احساس خطر کرده است چراکه یقین دارد طرح ویژه‌اش در ادلب (اعلام تشکیلات تندروی موازی با داعش در شرق) غیرممکن به نظر می‌رسد چراکه قدرت‌های بزرگی همچون احرار الشام نیز حضور دارند و به همین دلیل سیاست استراتژی بلعیدن کند گروه‌ها در پیش گرفته شد و عملا در طول دو سال ۱۴ گروه را برای گسترش دامنه نفوذ خود بلعید اما احرار الشام نتوانست گسترش نفوذ تندروها را متوقف کند و سیاست صبر را در پیش گرفت و از آنجا که بخشی از احرار الشام از لحاظ ایدئولوژیک نزدیک به النصره است در نتیجه نبرد با النصره باعث تجزیه احرار الشام می‌شد و این امر باعث شد که نبرد احرار الشام با النصره برای جلوگیری از دو دستگی‌اش به تعویق افتاد.

الحاج  افزود: کنفرانس آستانه تلاش کرد آن چیزی که را که به تاخیر افتاده بود به جلو بیندازد چراکه دیگر به تعویق انداختن برخورد با النصره مفید نبود و النصره به حمله به گروه‌ها مبادرت ورزیده است و این مساله گروه‌ها را سوق داده تا با هم تشکیلاتی را ایجاد کرده و خطر را از خود به صورت مشترک دور کنند.

الحاج تاکید کرد: آنچه که در حال حاضر رخ می‌دهد نخستین گام برای پایان دادن به جبهه النصره یا تجزیه آن است و این بدان معناست که فتح‌الشام در حال حاضر در مقابل دو گزینه اصلی است. گزینه نخست اینکه نفوذ خود را به نفع مخالفان کمتر کند و این یعنی اینکه به مناطق نفوذی خود جدای از مناطق نفوذ دیگران برود که این مساله به ائتلاف بین‌المللی برای نابودی آن و نیروهای روسی برای هدف قرار دادن النصره کمک می‌کند. اما گزینه دوم این است که النصره به مناطق جغرافیایی دشوار پناه ببرد همچون کوه‌های استان لاذقیه که در آنجا علاوه بر هم‌پیمانان خود در حزب ترکستان و تندروهای خارجی، از استحکامات نیز برخوردار است یا اینکه به کوه‌های القلمون در نزدیکی مرزهای لبنان برود که این مساله باعث می‌شود النصره در مقابل سناریوی تجزیه در مقابل حملات قرار بگیرد اما النصره بدین ترتیب زمان بیشتری را به دست خواهد آورد.

طبق گفته این کارشناس، علاوه بر این دو گزینه دشوار یک روند دیگری نیز وجود دارد که قابل پیش‌بینی است و آن جدایی و تجزیه رهبران النصره و پیوستن آنها به داعش است.

وی تاکید کرد که نیروهای سوری این گروه یقینا از النصره در سایه اختلافات با گروه‌های میانه‌روی سوری جدا خواهند شد و این مساله به بحران اجتماعی می‌انجامد که النصره نمی‌تواند آن را مهار کند و بدین ترتیب این امر به تجزیه و تقسیم النصره سرعت می‌بخشد.

منبع : ایسنا