تشدید سیاست تهاجمی اردوغان علیه ایران با کمک گرفتن از ترامپ/ فرصت طلبی برای تحقق سودای امپراتوری عثمانی

در هفته های اخیر حملات لطفی مقامات ترکیه علیه ایران (مانند ر‍ژ‍یم صهیونیستی، عربستان و انگلیس) به طور کم سابقه ای افزایش یافته است. در این راستا اردوغان اواخر بهمن ماه به سه کشور بحرین، عربستان و قطر سفر کرد و در این سفر بارها علیه ایران موضع گیری های خصمانه داشت.

به عنوان مثال، رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در سخنرانی خود در مؤسسه صلح بین‌المللی در بحرین با اشاره به تحولات منطقه گفت: « اما بدانید که کسانی هم تجزیه سوریه و هم تجزیه عراق را می‌خواهند افرادی هستند که برای تجزیه عراق تلاش می‌کنند. در آنجا همزمان، هم مجادله مذهبی و هم مجادله قومی وجود دارد. چرا که در آنجا نیز ملیت‌گرایی فارس وجود دارد. همراه با این ملیت‌گرایی فارس، تجزیه‌طلبی نیز در آنجا موضوعیت دارد که باید جلوی آن را بگیریم».

نگاهی دوباره به گفته های اردوغان روشن می سازد او آگاهانه از عبارت «ملیت گرایی فارس» برای تشدید ایران هراسی در راستای بهم زدن روابط ایران با کشورهای منطقه   استفاده می کند.

مولود چاوش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه نیز در کنفرانس امنیتی مونیخ با مطرح کردن ادعاهایی بی اساس گفت: «ترکیه مخالف هر نوع تقسیم‌بندی دینی یا طایفه‌ای است. ایران متاسفانه به اقدامات نفرت‌آمیز طایفه‌ای ادامه می‌دهد و به فرصت صلح در خاورمیانه ضربه می‌زند. ایران با دخالت در یمن، بحرین و عربستان سعودی، ثبات منطقه را برهم می‌زند. ایران تلاش می‌کند سوریه و عراق را به دو کشور شیعی تبدیل کند.»

بعد از دیدار بن علی ییلدیریم، نخست وزیر ترکیه با مایک پنس، کاخ سفید در بیانیه ای که منتشر کرد  اعلام کرد: رهبران آمریکا و ترکیه درباره اینکه چگونه تروریسم داعش را شکست دهند و ایران را مهار کنند، رایزنی و گفتگو کرده‌اند. کاخ سفید اعلام کرد: معاون رئیس جمهور آمریکا و نخست وزیر ترکیه همچنین موافقت کردند که اجازه ندهند ایران به ثبات منطقه آسیب و لطمه وارد کند. دو طرف راهکارهای مربوط به تسریع تلاش ها برای شکست داعش را بررسی کرده اند.

بعد از این اتفاقات سفیر ترکیه در تهران به وزارت خارجه احضار شد و بهرام قاسمی، سخنگوی وزیر خارجه نیز درباره درباره این اظهارات گفت:« آنها از همسایگان ما هستند. کمک‌های بسیاری از جانب ما به ویژه پس از کودتا را پذیرا بودند ولی وضعیت آشفته و بی‌ثبات ترکیه موجب شده تا برخی سیاستمداران رفتار ناهنجار داشته باشند که احتمالا به عواقبش فکر نکردند که بخاطر عصبانیت و فرافکنی بیان شده و بخاطر سیاست اشتباه خود به گردابی گرفتار شدند که با طرح این مسائل بر مشکلاتشان سرپوش بگذارند. علاقه‌مند نیستیم این گفتمان میان دو کشور وجود داشته باشد. درباره ترکیه صبر خواهیم کرد ولی این صبوری هم حدی دارد».

به عقیده بسیاری دیدارها و مواضع اخیر اردوغان و دیگر مقامات به معنای ایجاد یک صف بندی و جبهه جدید علیه ایران می باشد. در واقع سخن بر سر تشکیل یک پیمان نظامی همانند ناتو با همراهی اسرائیل، آمریکا، انگلیس و ترکیه است که هدف از آن مقابله با جمهوری اسلامی است. ظاهراً این سیاستی است که دولت ترامپ برای مقابله با بحران‌های خاورمیانه  و صورت بندی جدید منطقه طراحی کرده‌ است. به همین دلیل است که رئیس سازمان سیا در اولین سفر کاری برای ایجاد هماهنگی به ترکیه و عربستان سفر کرد و قرار همکاری نظامی مشترک در بحران سوریه و ایجاد منطقه پروازممنوع گذاشته شد.

ترکیه که در چند سال اخیر با دخالت های مداوم در کشورهای منطقه، اوضاع خاورمیانه را بیش از پیش بحرانی کرده بعد از روی کار آمدن ترامپ تلاش کرد تا با نزدیک شدن به دولت جدید آمریکا به اهداف توسعه طلبانه منطقه ای خود دست پیدا کند.

یکی از اقدامات اولیه آمریکا، ترکیه و عربستان ایجاد مناطق امن در سوریه باشد. ترامپ نیز آشکارا اعلام کرده که هزینه های مالی ورود و کمک آمریکا را باید کشورهای عربی منطقه بپردازند. از این رو عربستان سعودی قرار است هزینه های مالی ایجاد مناطق امن را برعهده گیرد و ترکیه نیز آن را اجرایی می کنند.

اما از سوی دیگر آنکارا در ماه های اخیر با نزدیک شدن به روسیه در مذاکرات صلح سوریه در قزاقستان نیز مشارکت کرده است. با این وضعیت باید گفت ترکیه؛ سیاستی دوگانه و ریاکارانه را در منطقه در دستور کار قرار داده تا به خیال خود آسان تر بتواند به اهداف توسعه طلبانه خود در منطقه دست پیدا کند. در این راه اردوغان، محور مقاومت و ایران را به عنوان سد و مانع اصلی می بیند و تللاش دارد تا قابلیت و قدرت تهران را با کمک گرفتن از ترامپ محدود و محدودتر کند. اما تجربه نشان داده هیچ تحول پایداری در منطقه بدون حضور و مشارکت ایران و محور مقاومت تحقق نخواهد یافت. نکته ای که دیکتاتورها هرگز قادر به درک آن نخواهند بود.

منبع:الف