بازسازی اقتصاد پس از جنگ، پایه‌ریزی ارکان توسعه اقتصادی، توجه به بخش خصوصی و تدوین نخستین برنامه پنج ساله توسعه همواره با نام وی در عرصه اقتصادی کشور همراه خواهد بود. به نقل از صدا نیوز ، آیت اله هاشمی رفسنجانی در شرایط دشواری، اولین کابینه خود را در سال ۶۸ تشکیل داد که این […]
بازسازی اقتصاد پس از جنگ، پایه‌ریزی ارکان توسعه اقتصادی، توجه به بخش خصوصی و تدوین نخستین برنامه پنج ساله توسعه همواره با نام وی در عرصه اقتصادی کشور همراه خواهد بود.
به نقل از صدا نیوز ، آیت اله هاشمی رفسنجانی در شرایط دشواری، اولین کابینه خود را در سال ۶۸ تشکیل داد که این دشواری مربوط به پایان جنگ بود. همان‌طور که دولت سوم و چهارم نیز اداره کشور را در شرایط دشواری پیش برده بود، دولت پنجم نیز که پس از پایان جنگ بر سر کار آمد کار خود را در شرایط ویژه‌ای آغاز کرد که بدون تردید نام دولت «سازندگی» نیز بر همین اساس انتخاب شد.
از اهداف انقلاب اسلامی، سازندگی کشور به جای ویژه خواری‌ها و همچنین توسعه عدالت محور در همه مناطق بود آیت الله هاشمی رفسنجانی تفکر اقتصادی دولت خود را بر مبنای حضور افراد فنی و مسلط به حوزه اقتصاد یا همان «تکنوکرات‌ها» پیش برد.
ازنظر اقتصادی، دولت اول هاشمی رفسنجانی با شرایط کسری بودجه شدید نزدیک به ۵۰درصد مواجه بود که توانست شرایط بودجه را در طول دوران هشت ساله به توازن تبدیل کند.
از سوی دیگر، ترکیب بودجه و هزینه‌های دولت به نفع طرح‌ها و هزینه‌های عمرانی تغییر کرد و این مساله افتتاح و راه‌اندازی طرح‌های بزرگ عمرانی در هشت سال ریاست‌جمهوری وی را به دنبال داشت.
وی علاوه بر ۴ سال اول دوره ریاست جمهوری در دوره بعدی نیز با رای مردم رئیس جمهور شد. برخی کارشناسان، بروز این مساله را به‌دلیل توجه محض دولت هاشمی رفسنجانی به فعالیت‌های زیربنایی و عمرانی و همچنین مشکلات زیاد اقتصادی از جمله کسری بودجه که با آن روبه‌رو بود، می‌دانستند. برخی کارشناسان اقتصادی نیز معتقد بودند تاثیر مثبت اقدامات زیربنایی در حوزه اقتصاد خرد، زمان بر بوده و نیاز به زمان بیشتری برای بررسی نتایج آن وجود دارد.
دولت سازندگی در شرایط دشوار، شاخص‌های اقتصادی مثبتی برای کشور رقم زد «به‌کارگیری سیاست‌های تثبیت سبب شد نرخ تورم از ۴/۴۹ به ۲/۳۲ درصد در سال۱۳۷۵ کاهش یابد و در عین حال رشد تولید ناخالص داخلی از۴/۵ به ۵/۲ درصد، رشد سرمایه‌گذاری از ۲/۳ به ۳/۸ درصد بالغ شده و نرخ بیکاری از ۱۰/۶درصد در سال ۱۳۷۴ به ۹درصد در سال ۱۳۷۵ تقلیل یافت.
افزایش تراز بازرگانی خارجی به ۴/۷ میلیارد دلار، کاهش کل بدهی‌های خارجی و بهبود ساختار سررسید بدهی‌ها از دیگر موفقیت‌های سال ۱۳۷۵ بوده است. همچنین بیش از ۶۰ سد مخزنی ساخته شد و توسعه شبکه‌های آب‌یاری و زهکشی و سایر اقدامات بخش کشاورزی سبب شد که محصولاتی نظیر گندم و محصولات زراعی رشد سالانه‌ای حدود ۶۰درصد را تجربه کنند.
یکی دیگر از اقدامات دولت هشت ساله هاشمی در حوزه اقتصاد، آغاز تهیه و تدوین برنامه‌های پنج ساله توسعه بود که این برنامه‌ها تا پایان برنامه سوم به طور جدی پیگیری شد.
رشد بخش خصوصی در اقتصاد کشور
همچنین در مسیر سازندگی، بنگاه‌های تولیدی و کارخانجات و بخش خصوصی رشد بیشتر و سریع‌تری پیدا می‌کنند، رشدی که بنیان اصلی رشد اقتصادی کشور را هم فراهم کرد. این رشد در ادامه خود افزایش اشتغال، توسعه تولید داخلی، افزایش منابع مالی و نتیجتاٌ مصرف بیشتر را هم ایجاد کرد.از همین رو کاهش بیکاری ناشی از افزایش عمران و تولید سبب شد تا توزیع درآمد در گستره بزرگتری از جامعه اتفاق بیافتد.
اقدامات دولت سازندگی در بازسازی کشور و ایجاد زیر ساخت‌های اقتصادی و فرهنگی در کشور که در قالب برنامه‌های اول و دوم در سال‌های ریاست جمهوری آیت الله هاشمی رفسنجانی انجام شد پیامدهای مثبتی را در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی کشور به جای گذاشت.
اجرای برنامه توسعه اول در این دوران علاوه بر رونق بخشیدن به فعالیت‌های اقتصادی ، باعث ایجاد تحرک در سرمایه‌گذاری , تولید و اشتغال و تأمین رشد متوسط سالیانه ۳/۷درصد تولید ناخالص داخلی شد و بازسازی خسارت خرابی‌های جنگ تا حدی ترمیم کرد.
برنامه دوم توسعه نیز از جهت ساختاری و ماهیت تفاوت زیادی با برنامه اول نداشت و به نوعی ادامه آن محسوب می‌شد و در این برنامه نیز رشد و توسعه اقتصادی به عنوان اصلی‌ترین هدف در نظر گرفته شده بود.
در پایان باید گفت، در دوره ریاست جمهوری آیت الله هاشمی رفسنجانی کوشش‌های بسیار زیاد، سرمایه‌گذاری‌های وسیع و ساخت و سازهای فراوانی صورت گرفت و گام‌های قابل توجهی در جهت بازسازی مشکلات ناشی از جنگ، نوسازی و توسعه اقتصادی کشور برداشته شد که نتیجه سیاست‌های اقتصادی دولت سازندگی تحرک اقتصادی قابل توجهی در کشور ایجاد کرد. میراثی که تا ابد نام وی را در عرصه اقتصادی کشور زنده نگه خواهد داشت.
