برچسب: توسعه

در یک تاثیر و نتیجه پارادوکسیکال، به جای اینکه برنامه های توسعه، موجب توسعه شوند، موجب بازتاب توسعه نیافتگی در روابط میان مردم و دولت هستند. همان رابطه ناتوان سازی که سالها در جامعه دوام داشته، در برنامه ها بازتاب داشته و بازتولید می شود. ما در برنامه های توسعه می بینیم که برنامه های توسعه به جای اینکه گسستی در فرایند توسعه نیافتگی ایران باشند ، به مثابه حلقه ای در این فرایند بازتولید مثبت، آن را بازتولید می کنند.

به جای اینکه برنامه های توسعه، موجب توسعه شوند، موجب بازتاب توسعه نیافتگی در روابط میان مردم و دولت هستند. همان رابطه ناتوان سازی که سالها در جامعه دوام داشته، در برنامه ها بازتاب داشته و بازتولید می شود. ما در برنامه های توسعه می بینیم که برنامه های توسعه به جای اینکه گسستی در فرایند توسعه نیافتگی ایران باشند ، به مثابه حلقه ای در این فرایند بازتولید مثبت، آن را بازتولید می کنند.

در سال 2020، بیش از 40 درصد بزرگسالان در کشورهای توسعه‌یافته دارای مدارک تحصیلی عالی بوده‌اند که با سطوح بالاتر بهره‌وری مرتبط است. اقتصادهای نوظهور مانند هند و برزیل گام‌های مهمی در گسترش دسترسی به آموزش برداشته‌اند. بانک جهانی در گزارش‌های خود اعلام کرده هند افزایش چشمگیری در نرخ ثبت‌نام در آموزش عالی داشته که از 12 درصد در سال 2000 به بیش از 26 درصد در سال 2019 افزایش یافته است. با این حال، چالش‌های زیادی در کیفیت و یکپارچگی آموزشی وجود دارد.

مسعود نیلی تشبیه جالبی در توصیف اقتصاد ایران دارد. این اقتصاددان، ساختار نفتی تولید در اقتصاد ایران را به کشت دیمی تشبیه می‌کند که در دوره‌های رونق محصول آن با سیلاب تخریب می‌شود. در همین حال، او تاکید می‌کند که دوره‌های رکود نفتی با ایجاد خشکسالی، فرآیند تولید در ایران را به محاق می‌برد.

در سال 2023، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی خالص تنها 1.2 درصد از تولید ناخالص داخلی عربستان را شامل شد که بسیار پایین‌تر از هدف 5.7 درصدی در چشم‌انداز 2030 است.در حال حاضر خارجی‌ها عمدتا با هدف‌های زیارتی وارد عربستان می‌شوند و این کشور در حال ساخت پیست‌های اسکی در بیابان و استراحت‌گاهای مجلل در کنار دریایی سرخ است تا گردشگران خارجی دیگر را نیز جذب خود کند. دولت سعودی خواهان آن است که 10 درصد از تولید ناخالص داخلی غیرنفتی را بخش گردشگری تأمین کند.

بندر فاو نقطه شروع راه توسعه است که بر اساس آن دولت‌های ترکیه و عراق قصد دارند این خط از طریق دیوانیه، نجف، کربلا، بغداد و موصل تا مرز ترکیه امتداد پیدا کند. پروژه جاده توسعه که شامل 1200 کیلومتر جاده دوطرفه و راه‌آهن خواهد بود، برای دسترسی به اروپا از مرز ترکیه از طریق بندر مرسین یا استانبول در نظر گرفته شده است. راه توسعه یکی از پل‌های تجاری جدید آسیا و اروپا خواهد بود.

در حوزه «سرمایه انسانی» به رغم سرمایه‌گذاری، این پرسش اصلی مطرح است که چند درصد از جامعه نخبگانی در نظام حکمرانی کشور حضور دارند؟«اگر قرار است بهترین‌های کشور در نظام تصمیم‌گیری حضور کم‌رنگ داشته باشند طبیعتا حل مسائل، انتظار نابجایی است.»

در اقتصادی که سیاست‌گذار رانت دارد و گروه‌های ذی‌نفوذ در سیاست‌گذاری نفوذ دارند، نمی‌شود نسخه برای درمان آن بنویسید. وقتی ساختار بروکراسی با فساد، رشوه و رانت زنده است، هر چه توصیه اقتصادی بدهید، جواب نمی‌گیرد.در این شرایط نوشتن نسخه برای حل مشکل اقتصاد فقط آسیب می‌زند، هزینه‌ به جا می‌گذارد و منافعی ندارد. سند ۲۰ ساله یکی از این اسناد است که چه هزینه‌ها و تورمی را به کشور تحمیل کرد؛ اما فقط ۱۵ درصد آن محقق شد.

آقای پزشکیان خود را به برنامه متعهد بداند، عنصر مثبتی است اما اگر قرار باشد این به معنای قفل شدن بر برنامه بی کفایت، بی کیفیت و ضدتوسعه برنامه هفتم باشد ، می تواند خطرناک باشد. حتما باید برنامه اصلاح و تکمیل برای برنامه هفتم را در دستور کار قرار دهند.

بریکس یک فرصت تاریخی برای توسعه روابط اقتصادی و تجاری و نیز تامین مالی برای رشد سرمایه گذاری داخلی است، با این وجود بهره مندی از این فرصت، یک برنامه روشن بلندمدت با انجام اصلاحات ساختاری در کشور نیاز دارد. اعضای بریکس تجانس لازم برای مقابله با اتحاد تاریخی اروپا و امریکا را ندارد و این پیمان عمدتاً بر محوریت تعاملات اقتصادی و مالی خلاصه خواهد شد. پس فارغ از هیاهوی زیاد، اولین پرسش در این است که ظرفیت‌های ایران برای بهره مندی از بریکس چیست؟ اصلاحات ساختاری جهت استفاده از فرصت بریکس کدامند؟

بر اساس سند ۲۰۳۰ عربستان، اینطور گفته می‌شود که "مردم ما دوباره جهان را شگفت‌زده خواهند کرد". عربستان این طرح را در ذهن دارد که بتواند در آینده به عضوی موثر در به حرکت درآوردن چرخ‌های اقتصاد جهانی تبدیل شود. در این راستا، عربستان مجموعه‌ای از ابرپروژه‌ها را تعریف کرده و احتیاط‌های خاصی را در حوزه سیاست خارجی خود لحاظ کرده است.

صنعت گاز به پشتوانه اهمیت و جایگاهی که در مسیر توسعه دارد، کانون سیاست گذاری و برنامه ریزی اقتصادی محسوب می‌شود و به سبب آن، برخی از تصمیم گیری‌ها منجر به توسعه و برخی نیز شوربختانه منجر به ناترازی گاز و ایجاد دشواری برای اقتصاد می‌گردید.

با مشخص شدن اهداف دولت طبق برنامه هفتم توسعه، مسوولان اجرا را مشخص می‌کنیم بعد چگونه اجرا کردن و چگونه پاسخ دادن را تعیین می‌کنیم. پرداخت بر اساس عملکرد را جایگزین خواهیم کرد. پرداخت‌ها باید بر اساس اثرگذاری و کار مفید باشد. در دولت اعلام کرده‌ام هیات مدیره‌های شرکت های دولتی باید ضرر کار در این شرکت‌ها را گردن بگیرند، روند گذشته را اصلاح می‌کنیم.

ما برای نجات کشور، باید یقینا برنامه محور باشیم، اما برنامه هفتم، بی کیفیت ترین سند مصوب تاریخ برنامه ریزی ایران است. بنابراین باید به ایشان گفت از دریچه اولویتهایی که وعده دادی و شرافتت را گرو گذاشتی، این برنامه را زیر ذره بین بگذار. پایبندی به برنامه ای اداره کردن کشور، امتیاز بسیار بزرگی است اما بت کردن این برنامه به غایت بی کیفیت، یک خطر بزرگ است.

قانون برنامه ششم، زمانی که برجام تصویب شده بود نوشته شد و تصور این بود که فضا باز شده و رشد 8درصد هدف گذاری شده بود و فکر می شد بخش مهمی از سرمایه مورد نیاز برای رشد 8 درصد از طریق سرمایه خارجی می آید. قانون اردیبهشت 96 آغاز شده بود و اردیبهشت 97 آمریکا از برجام خارج شد. شما که می بیند کشور چنین شرایطی دارد، برنامه ریزی بر پایه سناریو از دهه 80 وارد کشور شده و کتابهای متعددی دارد، اما به همه این مسائل بی توجهی می شود. در برنامه ششم این اتفاق افتاد و در برنامه هفتم باز هم سناریونویسی نشده است. در حالی که همه آسیب شناسی هایی که درباره برنامه ها شده، به این مسائل اشاره شده است.